Мавзу 1: Тупроқ кесмасини олиш усуллари хақида тушунча

Kerakli texnik vositalar:

Tuproq namunasi, 10 % li HCl, 9-rasm.

Nazorat savollari:

1.Tuproqning mexanik tarkibi va o’simlikning o’sishidagi ahamiyati.

2.Tuproqning mexanik tarkibini aniqlash usullarini tushuntiring.

Mavzu-6: Tuproq tarkibidagi chirindi (gumus) miqdorini

aniqlash (4 soat).

Ishning mohiyati:

Chirindi yoki gumus tuproqning organik qismi tarkibiga kiradi.

Chirindi moddalar gumin kislotalar, fulvo kislatalar va ularning tuzlaridan, shuningdek

tuproqning mineral qismidagi kompleks birikmalardan iborat bo’ladi. Tuproqning

organik moddalari tarkibiga, chirindining o’zidan tashqari, chirimagan va chala chirigan

o’simlik hamda hayvonot qoldiqlari, mikroorganizmlar tanalari, o’simlik qoldiqlarining

parchalanish mahsullari va boshqalar ham kiradi. Ammo tuproqdagi jami organik

moddalarning 90  % gacha qismi chirindi (gumus) dan iborat bo’ladi. Tuproq

unumdorligi chirindining miqdori va sifatiga bog’liq (4-jadval).

---

27