Мавзу 1: Тупроқ кесмасини олиш усуллари хақида тушунча

Mavzu 8: O’simlik tarkibidagi moyni «quruq qoldiq» usulida

aniqlash

(2 soat)

Mashg’ulotning maqsadi:

O’simlik tarkibidagi moyni Sokslet apparatida quruq

qoldiq usulida aniklashdan iborat.

Kerakli jihoz, reaktiv va asbob uskunalar:

O’simlik

namunalari,

yog’sizlantirilgan filtr qog’oz, Sokslet yoki Yeremenko apparati, etil efiri

Moylar tirik organizmlarda muhim ahamiyatga ega bo’lgan biologik birikma

hisoblanadi. Tabiatiga ko’ra moylar uch atomli spirt S

3

N

5

(ON)

3

gliserinning moy

kislotalari bilan hosil qilgan murakkab efirlaridir.

o’simliklarning vegetativ massasida o’rta hisobda 0,1-0,5%, urug’larida esa 2-60

% moy to’planishi mumkin. Moy olish uchun ekinlardan o’zbekistonda kunjut, zig’ir,

mahsar, g’o’za yetishtiriladi. Ushbu ekinlar tarkibida va ayniqsa urug’ida moyni

aniqlash muhim.

Qishloq xo’jaligida yetishtiriladigan eng muhim moyli ekinlar va soya urug’laridagi

yog’ning o’rtacha miqdori quyidagicha (% hisobida):

Kanakunjut

- 60

Zig’ir

- 30

Kunjut

- 45-50

Kanop

- 30

Zaytun

- 45-50

Chigit

- 25

Kungaboqar

- 24-50

Soya

- 20