Mavzu: №1 Neft va gaz mahsulotlarini fizik-kimyoviy tahlil qilish usullari haqida ma’lumot



Download 2,34 Mb.
bet8/37
Sana09.09.2021
Hajmi2,34 Mb.
#168841
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   37
Bog'liq
2 5280706696098876831

Bevosita kulonometriya Faradey qonunlaridan foydalanishga asoslangan va elektrokimyoviy reaksiyani o‘tkazishda eritmadan o‘tgan elektr miqdorini o‘lchashdan iborat. Kulonometriya uchun eng oddiy qurilma tekshiriluvchi eritma solingan va elektrodlar botirib qo‘yiladigan elektrolitik yacheyka 1, kulonometr 5, doimiy tok manbai 4, reostat 3 va o‘lchov asboblari: voltmetr hamda mikroampermetr 2 dan tashkil topgan (1-rasm).



1- rasm, Kulonometrik tekshirish qurilmasinining tuzilishi.

Elektrolitik yacheykada katod sifatida ko‘pincha simobdan foydalaniladi, chunki u vodorod ajralishida yuqori o‘ta kuchlanishga ega (vodorod ajralishidagi o‘ta kuchlanish vodorod ionlari 2N+=>N2 ga qadar qaytariladigan elektrodda manfiy potensialning ortishi). Uta kuchlanish-ning qiymati katod tabiatiga, muhit rN iga va boshqa omillarga bog‘liq. Kulonometr butun sistemadan o‘tgan elektr miqdorini aniqlashga imkon beruvchi asbob. Laboratoriya amaliyotida ko‘pincha gazli yoki mis va kumushli kulonometrlar ishlatiladi. Gazli kulonometrlarda elektr miqdori kulonometrdan o‘tgan elektr toki ta’sirida suzning elektrolizida (tuz ishtirokida) ajralib chiqqan kislorod hamda vodorodning hajmi orqali aniqlanadi. Misli va kumushli kulonometrlarda elektr miqdori elektrodlarga o‘tirgan metall (mis yoki kumush) miqdori bo‘yicha aniqlanadi. Elektrolitik yacheykadan o‘tgan tok kulonometrga keladi va m etallning tuzi eritmasidan elektrodda metall ajralib chiqishini ta’minlaydi. YUvib quritilgan elektrodni tarozida tortib, ajralib chiqqan metall massasi aniqlanadi va unga qarab elektrolitik yacheykadan o‘tgan elektr miqdori hisob-lab chiqariladi. Keyingi vaqtlarda asbob shkalasidan elektr miqdorini hisoblashga imkon beruvchi elektr kulonometrlar qo‘llana boshlandi.

Kulonometr va elektrolitik yacheyka orqali bir xil miqdordagi elektr o‘tadi. Bir xil miqdordagi elektr ta’sirida ekvivalent miqdoridagi moddalar ajralishini e’tiborga olib, quyidagi nisbatni keltirib chiqarish mumkin:

; nk=nya

bo‘lganda qk/ Mx= qya/ Myani olamiz,

bu erda qk— kulonometrda olingan modda massasi;

qya-- yacheykada olingan modda massasi,:

Mk- kulonometrdagi moddaning molyar massasi;

Mya- yacheykadagi moddaning molyar massasi;

pk- kulonometrda elektrkimyoviy reaksiyada uzatiladigan elektronlar soni ; nya - yacheykada elektrkimyoviy reaksiyada uzatiladigan elektronlar soni .

Bevosita kulonometriya tahlilning juda aniq va sezgir usuli bo‘lishiga qaramay, ko‘p mehnat talab qilishi va tahlilning uzoq davom etishi sababli bu usulga qaraganda ko‘proq kulonometrik titrlash usulidan foydalaniladi. Oddiy titrlashdan farqli ravishda bu usulda titrant elektrolitik yacheykaga solingan moddadan hosil bo‘ladi. Bu jarayon titrant generatsiyasi deyiladi. Masalan, yacheykaga qo‘shilgan YU dan elektrkimyoviy reaksiyada titrant 32hosil bo‘ladi va u aniqlanuvchi modda bilan reaksiyaga kirishadi. Bu usul bilan hatto elektrkimyoviy jihatdan noaktiv moddalarni ham tahlil qilish mumkin. Bundan tashqari, oddiy sharoitda beqaror reagentlardan, masalan Si+ ionlardan foydalansa bo‘ladi, ularni elektrkimyoviy reaksiya yordamida to‘g‘ridan-to‘g‘ri elektrolitik yacheykada ham hosil qilish mumkin.

Reaksiyaga, shuningdek, tegishli apparatlarning mavjudligiga qarab kulonometrik o‘lchashlarni o‘zgarmas tok kuchida (amperostatik, galvanostatik) yoki jarayon sodir bo‘ladigan elektrod potensial o‘zgarmas bo‘lganda (potensiostatik) olib borish mumkin. Tok kuchini doimiy tutib turish uchun qo‘lda yoki avtomatik boshqariladigan amperostatlar (galvanostatlar) dan foydalaniladi.


Download 2,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish