Мавзу 1: Жисмоний тарбия назарияси ва методикаси ўқув фан сифатида

Жисмоний тарбия тизимининг асосий хусусиятлари. 
Жисмоний тарбия тизимининг асосий хусусиятлари бу ғоявийлик, халқчиллик ва 
илмийлилик. Жисмоний тарбия тизимининг ғоявийлиги бу унинг йўналишлигидир 
(ватанпарварлик, ўз ватанини севиш, бой этиш ва ҳ.к). 
Жисмоний машқлар билан шуғулланиш жараёнида ички дунёқараш шаклланиб боради 
ҳамда жамият аъзоларининг аҳлоқий кодекси руҳида аҳлоқий сифатлар тарбияланиб 
боради. Бизнинг жисмоний тарбия тизимининг мустақил Ўзбекистон Республикаси 
фуқароларининг ҳар томонлама жисмонан ва руҳан қобилиятларини ривожлантиришга 
ҳизмат қилади. Жисмоний тарбия тизимининг ғояси унинг вазифалари, принциплари, 
методлари, шунингдек ташкилий асосларида ўз ифодасини топган. 
Жисмоний тарбия тизимининг мостлиги, йўналиши: мамлакатимизда бутун фуқаролар 
учун ягона бўлган жисмоний тарбия тизими тузилган.
Ҳалқнинг 
жисмоний ривожланиш ва жисмоний тайёргарлик борасидаги 
муваффақиятлари ишлаб чиқариш масулдорлигининг ўсишига, демак ҳалқ фаравонлигига 
таъсир этади. Шунинг учун ҳар бир шахсни жисмоний тарбиялаш давлат учун муҳим 
ишдир. 
Жисмоний машқлар билан шуғулланиш учун ҳамма зарур шароитлар яратилмоқда: 
ўйингоҳлар, сув ҳавзалари қурилмоқда, гимнастика 
ҳоналари, майдончалар 
жиҳозланмоқда, спорт анжомлари, кийимлари, пойафзаллар тайёрланмољда ва ҳ.к. 
Жисмоний тарбия жараёнида умумий қабул қилинган воситалар билан бир қаторда 
жисмоний машқлар ва спортнинг миллий турлари қўлланмоқда, тикланмоқда ва 
ривожланмоқда. 
Илмийлилик - жисмоний тарбия тизимининг характерли белгиларидан биридир. 
Мамлакатимизда тадқиқотлар асосида ягона давлат дастурлари, ўқув қўлланмалар, 
дарсликлар ва бошқалари яратилмоқда ва такомиллаштирилмоқда, ҳар бир ёш даври учун 

---

14 
жисмоний ривожланиш ва жисмоний тайёргарлик кўрсаткичлари меъёрлари ишлаб 
чиқилмоқда, жисмоний тарбия жиҳозлари ва буюмларида бўлган талаблар аниқланмоқда. 
Илмий ишлар, илмий тадқиқот олийгоҳлари билан бир қаторда ўқув олийгоҳларда 
(ўқитувчилар, тиббиёт, жисмоний тарбия олийгоҳларида) олиб борилмоқда. 
Тадқиқотлар натижасида эришилган ҳамма янгиликлар амалда қўлланмоқда. Шу 
муносабат билан давлат муассасаларида, жамият ташкилотларида ва оилада жисмоний 
тарбиянинг қўйилиши яхшиланмоқда.
Педогогика мутахассисларининг малакасини ошириш борасида кўпгина ишлар олиб 
борилмоқда.