Mavzu : Mahmud Koshg’ariyning “Odob as-Solihin” asarining tarbiyaviy ahamiyati. Reja: M. S. Qoshg’ariyning ijodiy merosi. Qoshg’ariyning “Odob as Salohin” asrida ta’lim tarbiyaning ahmiyati

14.Mavzu: UNIVERSALIZM VA KOSMOPOLITIZM G’OYALARINING
YOSHLAR MA’NAVIYATIGA TA’SIRI.
Reja:
1. Universalizm.
2. Kosmopolitizm.
UNIVERSALIZM.
Universalizm-hamma najot topishiga ishonishdir. Bugungi kunda umumiy najotga rioya qiladigan va barcha odamlar oxir-oqibat osmonda bo'lishiga ishonadigan ko'plab odamlar bor. Ehtimol, bu jahannamda abadiy azobda yashovchi erkaklar va ayollarning fikri, bu masalada Muqaddas Bitikning ta'limotini rad etishga majbur qiladi. Ba'zilar uchun bu Xudoning sevgisi va rahm-shafqatiga ortiqcha e'tibor— Xudoning solihlikgiga va adolatiga beparvoligi – bu, ularni Xudo har bir tirik jonga rahmdil bo'lganligiga ishonch olib keladi. Biroq, Muqaddas Yozuvlar, ba'zi odamlarni do'zaxda abadiylikni o'tkazishlarini aytadi.
Universalizm va umumiy najot – Muqaddas Kitobdan bo'lmagan e'tiqoddir. Universalizm, Muqaddas Kitobning ta'limotiga to'g'ridan-to'g'ri zid keladi. Garchi ko'p odamlar masihiylarni murosasizlik va "noyob" deb ayblashsa-da, bu Masihning so'zlari ekanini unutmaslik kerak. Masihiylar bu g'oyalarni o'zlari ishlab chiqmaganlar; Masihiylar faqat Xudoning aytganlarini aytishadi. Odamlar bu xabarni rad qilishni afzal ko'rishadi, chunki ular gunohlariga yuzma-yuz qarashni va ulardan qutqarish uchun Xudoga muhtoj ekanliklarini tan olishni istamaydilar. Xudoning O'g'li orqali qutqarilishni ta'minlaydigan najotni rad etuvchilar, Xudoning muqaddasligi va adolatini yo'qotishi va biz uchun Isoning qurbonligi zarurligini inkor etishini aytishdir.

KOSMOPOLITIZM.
Kosmopolitizm milliy anʼana va madaniyatdan, vatanparvarlikdan voz kechishga — bevatanlikka daʼvat etadi.
Kosmopolitizm (grekcha: kosmos — olam va polites — fuqaro) — „jahon fuqaroligi“ deb atalgan gʻoyani targʻib qiluvchi mafkura. Iskandar (Aleksandr) yurishlari davrida paydo boʻlgan.

Uygʻonish va Maʼrifatchilik davrlarida jahon fuqaroligi ideali olgʻa surilib (Dante, Kampanella), individning zamindor boylar zulmidan ozod boʻlish gʻoyasini (Lessing, Gyote, Shiller, Kant, Fixte) ifodalagan.

Universalizm va kosmopolitizm kabi g’oyalar va shunga o’xshash yoshlarning ma’naviyatiga salbiy ta’sir qiladigan mafkuralardan barcha yosh avlodni ishonmasliklarini so’raymiz