Mavzu : Kopital bozori va invistitsiyalar samaradorligi (rassiya misolida) Reja : Kirish Asosiy qism

Kapital qo'yilmalarga quyidagilar kiradi: qurilish-montaj ishlari xarajatlari; asosiy vositalarni (mashinalar, mashinalar, uskunalar) sotib olish qiymati; ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari, loyihalash va tadqiqot ishlari va boshqalar uchun xarajatlar; mehnat investitsiyalari; boshqa xarajatlar. Kapital qo'yilmalarning asosiy maqsadi - yangi ishlab chiqarishlarni foydalanishga topshirish va mavjud texnik xizmat ko'rsatish, sharoitlarni yaxshilash va mehnat unumdorligini oshirish, atrof-muhitni muhofaza qilish va oqilona foydalanish tabiiy boyliklar, yangi turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish va uning sifatini yaxshilash. Kapital qo'yilmalar quyidagilar bo'lishi mumkin: umumiy - ularning investitsiya ob'ektidagi umumiy summasi; yangi - mavjudlaridan foydalanishdan tashqari ishlab chiqarish aktivlari; qo'shimcha, iqtisodiy muammoni hal qilishning ikkita varianti uchun kapital qo'yilmalarning umumiy farqidagi farq bilan aniqlangan (masalan, yangi uskunalarni tanlash, korxonalarni rekonstruktsiya qilish va hk); qo'shilish, ya'ni ularning sig'imi zaxirasi bo'lmaganda, tegishli tarmoqlarda ko'payadigan; iste'molchi ishchi kuchining normal ishlashi uchun zarur bo'lgan (masalan, yangi uskunalarni ishlatish uchun binolar va inshootlarni qurish qiymati, ta'mirlash bazasini kengaytirish va boshqalar).
Kapital qo'yilmalarga ehtiyoj har doim katta, ammo ularni moliyalashtirish manbalari - kredit, davlat byudjeti mablag'lari, korxona foydasi, amortizatsiya va boshqalar - cheklangan, shuning uchun sarflangan har bir rubl uchun maksimal natijani olish uchun ulardan samarali foydalanish kerak.
Kapital qo'yilmalardan foydalanishning eng muhim yo'nalishlari: yangi qurilish, ya'ni yangi rivojlangan hududlarda yangi korxonalar qurish; ikkinchi va keyingi bosqichlarni qurish, qo'shimcha sexlar va ishlab chiqarishlarni ishga tushirish, mavjud asosiy va yordamchi tsexlarni kengaytirish orqali mavjud korxonalarni kengaytirish; rekonstruktsiya qilish, ya'ni yangi yoki mavjud asosiy ustaxonalarni qurmasdan korxonaning faoliyati davomida amalga oshiriladigan ishlab chiqarishni qisman yoki to'liq qayta tashkil etish. Qayta qurish, shuningdek, mavjud va qurilayotgan yangi yordamchi ob'ektlarni kengaytirish, tugatilganlarini almashtirish uchun yangi ustaxonalar qurishni o'z ichiga oladi; mavjud korxonani texnik qayta jihozlash, ya'ni yangi uskunalar va texnologiyalarni, mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish, eskirgan uskunalarni modernizatsiya qilish jarayonlarini joriy etish hisobiga alohida ishlab chiqarish maydonchalari va bo'linmalarining texnik darajasini oshirish. Har bir mamlakat iqtisodiyotining mikro va makro darajalarida asosiy kapitalga investitsiyalar bilan bog'liq eng muhim investitsiya vazifasi turibdi. Shunday qilib, tarkib kapitali doimo aylanma va aylanmaydigan qismlarga bo'linadi. Ikkinchisining muhim qismi - bu shunchaki asosiy kapital, bu korxona yoki davlatning salohiyati uchun javobgardir. Quvvat an'anaviy ravishda ishlab chiqarish vositalari bilan bog'liq. Ushbu maqolaning mavzusi capital qo'yilmalarhar qanday darajada ishlab chiqarish vositalarini takror ishlab chiqarish bilan bevosita bog'liq.