Mavzu : Kekirdak,bronxlar,o’pka, plevra,ko’ks oralig’i yoshga qarab o’zgarishi

Mavzu : Kekirdak ,bronxlar,o’pka, plevra,ko’ks oralig’i yoshga qarab o’zgarishi .

Bajardi : Dushaboyeva Anora .

Tekshirdi :Ibragimova Nodira .

KEKIRDAK .

Kekirdak yoki traxeya (trachea) ,uzunligi 9-11 sm , diametri 15-18 mm keladigan naydan iborat bo’lib ,4 bo’yin umurtqasining ro’parasida , bevosita hiqildoqdan boshlanadi ,so’ngra ko’krak qafasining yuqori teshigi orqali ko’ks oralig’icha borib ,4-5 ko’krak umurtqalarining ro’parasida chap va o’ng bronxlarga ajraladi .Traxeyaning ana shu ajralgan yeri kekirdak ayrisi (bifurcatio tracheae)deb ataladi .

Kekirdak joylashishiga ko’ra bo’yin va ko’krak qismlarga bo’linadi .

Kekirdak joylashishiga ko’ra bo’yin va ko’krak qismlarga bo’linadi .

Kekirdakning bo’yin qismini old tomondan jog’ osti muskullari ( mm. sternohyoideus et sternothyroideus ) va qolqonsimon bez , orqa tomondan qizilo’ngach , ikki yonbosh tomondan uyqu arteriyasi o’rab turadi .

Traxeya ko’krak qafasi qismining old tomonida to’sh suyagining dastasi va gl . tymus joylashgan .Kekirdak devori 16-20 ta halqa shaklidagi tog’aylar (cartilagines trachcales) dan tuzilgan o’zaro fibroz to’qimalardan iborat boylam (lig.annularia)lar bilan tutashgan .

BRONXLAR.

Bronxlar (bronchi ) kekirdakning 4-5 ko’krak umurtqalari ro’parasida (bifurcatio tracheae) o’ng va chap bronxlar - bronchi principales ( yunoncha bronchus – nafas nayi )dexter et sinester bo’linishidan vujudga keladi .O’ng bronx chap bronxga bisbatan birmuncha kalta va kengroq bo’lib 6-8 ta tog’ay halqadan iborat .Chap bronx o’ng bronxga nisbatan tor va uzunroqdir . U 9- 12 ta tog’ay halqadan iborta bo’ladi .

Chap bronx ustida aorta yoyi mingashib joylashgan .Chap bronx kekirdakdan bronx hosil qilib yo’naladi .Bronxlarning shilliq qavatlari kekirdak shilliq qavatiga o’xshab tuzilgan .

Traxeya chaqaloqlarda kalta (3-4,5 sm ) bo’lib , shakli varonkaga o’xshash , tog’aylari unchalik rivojlanmagan . Traxeya 10-12 yoshga borganda 2 barobar ,25 yoshda 3 barobar tez o’sadi .Qarilarda tog’aylar qattiqlashib borgan sari tez sinuvchan bo’lib qoladi .