Мавзу № Иқтисодиёт асослари. Инновацион иқтисодиёт. Иқтисодиёт тушунчаси. Жамиятнинг иқтисодий эҳтиёжлари

Инновацияларнинг мақсадлари ва турлари, уларнинг таснифи.

Инновацияларнинг таснифланиши ҳам инновацияларнинг фаолиятига улкан таъсир кўрсатади.
Уларни қуйидагича таснифлаш мумкин:

1. 
   Мақсадли инновациялар
   
2. 
   Стратегик инновациялар
   
3. 
   Фавқулодда ҳолат инновациялари
   
4. 
   Мажбурий инновациялар
   

Мақсадли инновацияларнинг вазифаси ҳар бир ихтирочининг илмий ишларининг давомий ишланмалари сифатида ҳамда тадбиркорлик фаолиятида қайсидир муаммони ечишга қаратилганлиги билан иҳоҳланилади.
Стратегик инновациялар рақобат майдонида устунликка эга бўлиш учун ишлатилади. Айнан кимнингдир маҳсулотини андаза қилиш натижасида ишлатилиши билан характерланади.
Фавқулодда ҳолат инновациялари табиий офатлар ва турли ҳил хавф туғдирувчи ҳолатларда ечим топилиб, инновацион йўл сифатида тавсифланиши орқали намоён бўлади. Шунингдек, унинг таркиига кирувчи инновацияларни хавфсизлик бўйича йўриқномага киритиши талаб этилади.(Корона вирусга қарши вакцинация ишлаб чиқиш)
Мажбурий инновациялар вазифаси ва хусусиятлари жиҳатдан фавқулодда ҳолат инновацияларига жуда яқин бўлиб, улар асосан мамлакатдаги долзарб масалага қаратилган ечимларнинг ўзгача кўринишини ифодалайди. Бунга мисол сифатида Хитой аҳолисининг озиқ овқат билан таъминлашда гўшт муаммоси юзага келгач, сунъий гўштнинг яратилиши истеъмолга киритилишини келтириш мумкин.
Инновациялар масштабига кўра 4 та бўлади:

1. 
   Маҳаллий
   
2. 
   Минтақавий
   
3. 
   Мамлакат миқиёсидаги
   
4. 
   Жаҳон миқиёсидаги
   

Маҳаллий инновациялар маълум бир туман, овул, шаҳарда ишлатиладиган инновацион маҳсулотга айтилади. Улар учун ушбу маҳсулот анъанавий маҳсултга айланган бўлиши мумкин, аммо бошқа жойлар учун у инновацион маҳсулотлигини таъминлайди.
Минтақавий инновациялар вилоят, штатда ишлатилишига айтилади.
Мамлакат миқиёсидаги инновациялар бу оммалаб кетаётган инновацион маҳсулотларга айтилса, жаҳон миқиёсидаги инновациялар инновацион маҳсулотнинг энг юқори чўққиси даражасида эришилган муваффақиятига айтилади.
Юқоридагиларнинг орасида энг муҳими бу маҳаллий инновациялар бўлиб, уларнинг муҳимлиги қуйидаги жиҳатлар билан тавсифланади:

1. 
   Маҳаллий инновациялар маълум ҳудудда синовдан ўтган бўлади.
   
2. 
   Маҳаллий инновациялар ўзининг натидасинин, яъни афзаллик ва камчиликларини тақдим этган бўлади.
   
3. 
   Унинг жаҳон миқиёсига қадар ўсиши имконияти юқорилиги.
   
4. 
   Унинг рекламага муҳтожмаслиги.
   

Минтақавий инновациялар маҳаллий инновацияларнинг ёрдамида ривожланади. Мамлакат миқиёсидаги инновациялар одатда сиёсий, ҳуқуқий инновациялар бўлади. Жаҳон миқиёсидаги инновациялар асосан тиббий, экологик бўлишади.