Mavzu : Finlandiya davlat ta`lim tizimi

O’rta ta’lim boshlang’ich ta’limga tayanib, kamida uch yillik ta’lim beruvchi umumiy, kasbiy va texnik ta’lim muassasalarini o’z ichiga oladi. Uning asosiy maqsadi barcha o’quvchilarga umumiy o’rta ta’lim va shunga muvofiq umumiy madaniyat, inson va jamiyat muammolarini o’rgatish, ularni oliy ta’lim bosqichiga, hayotga, kasb-kor sohalariga tayyorlashdir. Bu maqsadlar o’rta umumiy ta’lim, turli dasturlarda kasb-kor o’rgatuvchi texnikqurilish qishloq xo’jaligi yo’nalishlaridagi litseylarda amalga oshiriladi. O’quvning har bir bosqichi bo’yicha alohida-alohida dasturlar mavjud. Bu dasturlar quyidagilardir: ta’limning Oliy bosqichiga tayyorlash dasturi; kasbga va oliy ta’limga taysrlash dasturi; hayotga, ishlab chiqarishga tayyorlash dasturi va hokazolar.

Litseylar o’z turlariga va jumhuriyat ehtiyojiga ko’ra quyidagicha ixtisoslashtirilganlar: umumiy litseylar – o’quvchilarni oliy ta’limga tayyorlaydi, o’qish 3 yil; fan lideylari – alohida fanlardan iqtidorli va ijodkor o’quvchilar bilimini va qobiliyatini takomillashtiradi, o’qish 5 yil; kichik litseylar – kunduzgi litssylarda o’qish imkoniyati bo’lmaganlar uchun, o’qish 4 yil; kasb-hunar litseylari – o’quvchilarga o’z qiziqishlari bo’yicha turli kasb-hunar o’rgatadi, o’qish muddati 3 yil; nafis san’at litseyi – ona tili va adabiyoti, rasm, musiqa kabi bo’limlarga ega; – o’qituvchilar litseylari – boshlang’ich ta’lim bo’yicha o’qituvchilar tayyorlaydi. O’qish muddati 1 yil tayyorlov kursini hisobga olganda 4 yil; tijorat va turizm ta’limi litseylari – maishiy xizmat ko’rsatish, savdo, umumiy ovqatlanish shahobchalariga va boshqa sohalarga mutaxassislar tayyorlab beradi; diniy ta’lim maktablari — imom-xatib hamda din darsini o’tuvchi o’qituvchilar tayyorlaydi; maxsus ta’lim maktablari – ular korrektsion maktablar bo’lib, jismoniy-aqliy jihatdan nuqsoni bor bolalar uchun mo’ljallangan; texnik litseylar — o’quvchilarga umumiy fanlar bilan bir qatorda industrial kasbhunar ta’limini beradi. Bundan tashqari Turkiyada qizlar kasb litseyi, qizlar texnik litseyi, qizlar san’at o’rta maktablari, qizlar, o’g’il bolalar xususiy maktablari mavjud.