Mavzu : Energetik tizimni boshka tizimlar bilan bog‘liqligi

1..3-rasm. Uch fazali sinxrongeneratorni ko’rinishi.
a)

N S N S dvigatel ne rabotayet.
b)
N

N b S
S

17. 
    4-rasam.СД
    

Asinxron dvigatel. Konstruktiv bajarilishi bo`yicha AD qo`zg`almas stator bo`lib, uch fazali tok chulg`amida aylantiruvich magnit maydonini paydo qiladi. Qo`zg`aluvchi rotor elektr o`tkazuvchi materialdan yasalgan. Rotorda qisqa tutash chulg`amlar joylashgan. Magnit maydoning aylanishida (1..5 rasm) qo`zg`aluvchi, o`tkazuvchi disk (tsilindr) ham aylanadi. Bu tajriba frantsuz fizigi va astronomi Arago tmonidan o`tkazilgan.

ω
1..5 rasm.АД
EYUK ta'sirida rotorda tok oqadi. Elektr magnit induktsiyasi qonuni asosida rotorni aylanishi yuzaga keladi. Bunda rotor aylanishi va statorni magnit maydoni har xil bo`ladi. Ular orasidagi tezlikni bog`lanish sirpanish deb ataladi.
S (st rot )/st
_st - stator magnit maydonining burchak tezligi.
_rot -rotorning aylanishi burchak tezligi.
Bir xil burchak tezlikda sirpanish ρ=0 bo`ladi va M<sub>vr</sub>=0 .
Transformatorlar. Elektrenergetik tizimda o`zgaruvchan tokda keng qo`llanilib, eng sodda elektr mashina hisoblanadi. Uning ish tamoyili o`zgaruvchan tonkning elektr magnit induktsiyasiga asoslangan. Tok va kuchlanishni o`zgarishi tarnsformatorlarda amalga oshiriladi. Oddiy transformator po`lat magnit o`tkazgich va unda joylashgan hart xil sonli o`ralgan 2 ta chulg`amdan W₁ va W₂ dan iborat. (1..6-rasm). EYUK lar
E=-w₁ dФ/dt
E=-w₂ dФ/dt.

Elektr uzatish liniyasi. Konstruktsiyasi bo`yicha elektr uzatish liniyasi havo va kabel liniyali bo`ladi. Havoda elektr uzatishda metall simlar maxsus qisgichlar yordamida izolyatorlar orqali tayanchlarga osiladi. (1..7-rasm).
Tayanchlarni yog`och, metall va temir beton turlari bo`lib, liniyada qo`llanilish joyiga qarab ular o`rnatiladi. Yuklarni vertikal ushlab turish uchun oraliq tayanchlar, gorizontal kuchlar uchun ankerli qo`llaniladi.

17.