Mavzu : Bilish axborotini qayta ishlash psixologiyada sifatidakognitiv yad diqqat tadqiqotlari: Metaforalar va paradigmalar

Mavzu :Bilish axborotini qayta ishlash psixologiya sifatida kognitiv diqqat tadqiqotlari: Metaforalar va paradigmalar

O’zMU Jizzax filiali Amaliy Psixalogiya 930-guruh 2-kurs talabasi Bahramova Sabrinaning umumiy psixologiya fanidan slaydi

O’zMU Jizzax filiali Amaliy Psixalogiya 930-guruh 2-kurs talabasi Bahramova Sabrinaning umumiy psixologiya fanidan slaydi

Mavzu :Bilish axborotini qayta ishlash sifatida kognitiv psixalogiyada diqqat tadqiqotlari: Metaforalar va paradigmalar

Reja : 1.Bilish Jarayonlari 2.Kognitiv psixologiyada Diqqat Tatqiqotlari 3.Metaforalar Va Paradigmalar 4.diqqat

Sezgi — olamdagi narsa va hodisalar ayrim xossalarining miyadagi taxlili. Materiyaning sezgi aʼzolariga taʼsir koʻrsatib, bosh miya poʻstlogʻi nerv markazini qoʻzgʻatishi asosida paydo boʻladi. Sezgi dunyoni bilishning birinchi bosqichi va tarkibiy qismidir. Sezgilar asosida hissiy bilishning idrok, tasavvur kabi shakllari yuzaga keladi. Tashqi qoʻzgʻovchilarning oʻziga xos xususiyatlariga qarab, barcha Sezgilar tana Sezgisi (tuyish), koʻrish Sezgisi, eshitish Sezgisi, hid bilish Sezgisi, taʼm bilish Sezgisi va boshqa turlarga boʻlinadi. 

Sezgi — olamdagi narsa va hodisalar ayrim xossalarining miyadagi taxlili. Materiyaning sezgi aʼzolariga taʼsir koʻrsatib, bosh miya poʻstlogʻi nerv markazini qoʻzgʻatishi asosida paydo boʻladi. Sezgi dunyoni bilishning birinchi bosqichi va tarkibiy qismidir. Sezgilar asosida hissiy bilishning idrok, tasavvur kabi shakllari yuzaga keladi. Tashqi qoʻzgʻovchilarning oʻziga xos xususiyatlariga qarab, barcha Sezgilar tana Sezgisi (tuyish), koʻrish Sezgisi, eshitish Sezgisi, hid bilish Sezgisi, taʼm bilish Sezgisi va boshqa turlarga boʻlinadi. 
• Kognitiv" atamasi sezgir kirish o'zgarishi, kamayishi, ishlab • chiqilishi, saqlanishi, tiklanishi va ishlatilishi bilan bog'liq barcha jarayonlarni anglatadi. U tasvirlar va kabi tegishli stimulyatsiya bo'lmagan holda ishlayotgan bo'lsa ham, ushbu • jarayonlar bilan bog'liq gallyutsinatsiyalar. ... Bunday keng qamrovli ta'rifni hisobga olgan holda, bilish insoniyat qilishi • mumkin bo'lgan hamma narsada ishtirok etishi aniq; har qanday psixologik hodisa kognitiv hodisadir.
• Diqqat • Politsiyachi va haydovchi ko'plab ekologik belgilarga duch kelishadi. Agar haydovchi ularning barchasiga (yoki deyarli barchasiga) e'tibor bergan bo'lsa, u hech qachon apparat do'koniga etib bormaydi. Odamlar ma'lumot yig'uvchi mavjudotlar bo'lishiga qaramasdan, oddiy sharoitlarda biz hisobga olinadigan ma'lumotlarning miqdori va turini tanlashda juda ehtiyot bo'lishimiz aniq. Bizning ma'lumotni qayta ishlash qobiliyatimiz aniq ikki darajada cheklangan - hissiy va kognitiv. Agar bir vaqtning o'zida bizga juda ko'p hissiy signallar yuklansa, biz "hayron bo'lishimiz" mumkin; va agar biz xotirada juda ko'p hodisalarni boshqarishga harakat qilsak, ortiqcha yuklanish ham sodir bo'ladi. Bu noto'g'ri ishlashga olib kelishi mumkin. • Bizning misolimizda, agar u tizimni haddan tashqari yuklasa, natija yomonlashishini intuitiv ravishda anglab etgan politsiyachi, albatta, haydovchi sezadigan ko'plab belgilarga e'tibor bermaydi. Va agar dialog matni yonidagi rasm haydovchining kognitiv xaritasining aniq tasviri bo'lsa, ikkinchisi haqiqatan ham umidsiz ravishda chalkashib ketgan
Psixologiya fanining aksariyat manbalarida diqqat deb psixik faoliyatning yo’naltirilishi va shaxs uchun ma’lum darajada ahamiyatga ega bo’lgan ob’ektning ustida to’planishi tushuniladi. Diqqat shunday muhim bir psixik jarayonki, u insonning jamiki faoliyatlarida bevosita ishtirok etadi. LP.Pavlovning oliy nerv faoliyati haqidagi ta’limoti va A.A.Uxtomskiylar tomonidan ilgari surilgan dominantlik tamoyili va ularning zamondoshlari tadqiqotlarida diqqatning fiziologik asoslari va mexanizmlarini ilmiy nuqtai nazardan tushuntirish imkonini yaratdi. • Psixologiya fanining aksariyat manbalarida diqqat deb psixik faoliyatning yo’naltirilishi va shaxs uchun ma’lum darajada ahamiyatga ega bo’lgan ob’ektning ustida to’planishi tushuniladi. Diqqat shunday muhim bir psixik jarayonki, u insonning jamiki faoliyatlarida bevosita ishtirok etadi. LP.Pavlovning oliy nerv faoliyati haqidagi ta’limoti va A.A.Uxtomskiylar tomonidan ilgari surilgan dominantlik tamoyili va ularning zamondoshlari tadqiqotlarida diqqatning fiziologik asoslari va mexanizmlarini ilmiy nuqtai nazardan tushuntirish imkonini yaratdi.
• Sobiq sovet psixologiyasida diqqat muammosi xorij psixologiyasiga nisbatan ancha murakkab mustaqil ilmiy manbalarga ega hisoblanadi va u shu bilan o’zaro farq qiladi. Sobiq sovet psixologiyasida diqqatga nisbatan mukammal qat’iy fikr vujudga kelgani yo’q, lekin uning atrofida juda ko’p tortishuvlar, munozaralar bo’lib o’tgan. Diqqatning psixologik tabiati to’g’risidagi 20-30 yillarda boshlangan ilmiy bahslar, to hozirgi kungacha davom etib kelmoqda.Ilmiy munozaralarning zamirida asosiy fikr diqqatning bitta ob’ektga qaratilishidir. Bu ilmiy model ong ob’ekt tarzida ifodalanadi. Bu g’oyani yirik psixolog A.A. Blonskiy ilgari surgan va asoslagan. Uning fikricha, odamning ongi bitta ob’ektga qaratilgandan keyin u atrofdagi narsa va hodisalarni ko’rmaydi
• Metafora va metafora terapiyasi • Metafora qurilishdir ramziy. U bir narsaning ma'nosini boshqasiga almashtirish yoki o'tkazishdan iborat. • Shuning uchun metaforada bir-biri bilan qandaydir munosabatda bo'lgan ikkita voqelik bog'lanadi. Bu bir xil • asosiy ma'noni saqlab, birini boshqasiga almashtirish imkonini beradi. Xuddi kimdir: "Osmon yig'laydi“ • deganida. Yig'lash yomg'ir bilan bog'liq. Bu qayg'uli lahza ekanligini aytishning bir usuli. • hikoyalar, afsonalar, ertak, she’r kabilar o‘z-o‘zidan metaforadir. Qizil qalpoqcha mavjud emas, lekin • dunyodagi barcha itoatsiz qizlarning metaforik timsoli. Perilar ham mavjud emas, lekin ular omad yoki • "providential yordam" ni ifodalash uchun qurilgan figuralardir. • Bu hikoyalarning barchasi bizni katta hayratda qoldiradi. Nega? Kim bu hikoyalarni yaratgan bo'lsa, ularda • ongsiz ravishda gapirishga imkon beradi. Endi bu ijod ongli ravishda amalga oshirilsa-da, uning mazmuni • ijodkorning ongsizligidan kelib chiqadi. Xuddi shu sababga ko'ra, bu ularni tinglayotgan yoki o'qiganlarning • ongsizligini qamrab oladigan hikoyalar. Qizig'i shundaki bu metaforalarning barchasi isbotlangan ular bizni ichki o'zgartirish qobiliyatiga ega.
• Paradigma" tushunchasi haqida psixologik istiqbolli. turli yondashuvlar aniqlash • aqli ilm-fan va savolga javob bilan bog'liq uch yondashuvlarni tashkil uning namoyon qonunlariga nisbatan: «Nima psixologiya bir paradigma bo'lgan?". • birinchi yondashuv, bu tabiiy fanlar, u hali ishlab chiqilmagan ilmiy paradigma sifatida ilm doparadigmalnoy joy, deb aslida iborat. • psikanaliz, xatti-, insoniy, cognitivist va boshqalar - bir necha paradigmalar hosil bo'lganidan keyin, ikkinchi yondashuv esa, psixologlar, multiparadigmality fanni ishonaman. • Uchinchi yondashuv "paradigma" tushunchasi bu sohada amal qilmaydi, chunki psixologiya, vneparadigmalnoy fan hisoblanadi, deb aslida bilan xarakterlanadi. • Gumanitar fanlar va psixologiya tabiiy fan paradigmalar • mashhur nemis olimi Vilgelm Dilthey usullari gravitating yana da tushuntirish psixologiya birgalikda aniq fanlar, va tavsiflovchi yoki tushunish. Hozirgi kunda tegishli fan ikki turdagi bu ko'rinishi

Foydalanilgan adabiyotlar 1.Umumiy psixologiya darsligi 2.E.G’oziyev .Umumiy psixologiya 3.P.I.Ivanov .Umumiy psixologiy 4.Internet materiallar

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

• E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT