Mavzu : 6- §. Abdullaxon II davrida Buxoro xonligining yuksalishi

2. Davlatning markazlashtirilishi
1556-yilda Navro‘z Ahmadxon vafot et- gach, Abdullaxon II darhol Karmana va Shahrisabzda o‘z hukmronligini tikladi. Muhammad Islomning ko‘magi bilan esa Buxoro taxtini egalladi va uning poytaxt maqomini qayta tikladi. Markaziy hokimiyatga bo‘ysunishni istamagan Samarqand, Toshkent, Sayram, Turkiston va Farg‘ona qilich kuchi bilan bo‘ysundirildi.
Ichki nizolar tufayli Buxoro xonligida sodir bo’lgan og‘ir vaziyatdan foydalangan Eron hukmdori shoh Abbos bostirib kirib, Nishopur, Sabzavor, Mashhad, Hirotni egalladi. Xorazm esa xonlik tasarrufidan chiqib, davlat mustaqilligini tiklab oldi.
3 .Shayboniylar sulolasi hukmronligining barham topishi
Abdullaxon II 1598-yilda vafot etgach, taxtni o‘g‘li Abdulmo‘min egalladi. Biroq o‘sha yilning o‘zidayoq Abdulmo‘min fitnachilar tomonidan o’ldirildi. Undan qolgan ikki yashar o‘g‘ilning xonlik huquqini hech kim tan olmadi. Taxt uchun boshlangan kurash nati- jasida taxtga Abdullaxon II ning amakivachchasi - Balx hokimi Pirmuhammad II o‘tqazildi.
Abdullaxon II mamlakatni birlashtirish ja- rayonida shayboniy sultonlarning markaziy hokimiyatni kuchsizlantirishga urinishlariga qarshi tinimsiz va shafqatsiz kurash olib
bordi. Bu maqsad yo‘lida qarindoshlariga ham shafqat qilmadi. Biroq Abdullaxon II qanchalik urinmasin, ichki nizolarga to‘la barham bera olmadi. Toj-u taxt masalasida hatto o‘zining o‘g‘li Abdulmo‘min bilan kelisha olmadi. U valiahd sifatida Balx viloyatini boshqarar edi
Pirmuhammad II Buxoro xonligini yana ikki yilcha idora qildi. 1601-yilda u bilan kelib chiqishi ashtarxoniylardan bo’lgan, Samarqand hokimi Boqi Muhammad o‘rtasida qonli to‘qnashuv yuz berdi. Maglub bolgan Pirmuhammadxon II o’ldirildi. Shu tariqa, Abdullaxon II vafotidan atigi 3 yil o'tgach, bir asr hukmronlik qilgan shayboniylar sulolasi barham topdi.

6-§. Abdullaxon II davrida Buxoro xonligining yuksalishi mavzusida testlar

1. Abdullaxon II ning yashagan yillarini aniqlang
A) 1531-1598-yillar B) 1529-1591-yillar
C) 1534-1598-yillar D) 1531-1586-yillar