Mavz: geosiyosiy oqimlar va maktablar

Amenxatep III davrida Misrning harbiy saloxiyati susayib qolgan bo’lsa, undan keyin podholik qilgan o’g’li va vorisi Amenxatep IV davrida (mill.avv. 1424- 1388yy) undan besh battar bo’lgan. Bu vaqtda Misr davlatining katta harbiy kuchi bo’lmagan va shu sababli u Suriyadan o’ziga qarashli yerlarni muxofaza etolmagan. Shu tariqa Suriya knyazlarining ittifoqi vujudga kelgan, bu ittifoqni esa Xettlar qisman qo’llab quvvatlagan.

• Amenxatep III davrida Misrning harbiy saloxiyati susayib qolgan bo’lsa, undan keyin podholik qilgan o’g’li va vorisi Amenxatep IV davrida (mill.avv. 1424- 1388yy) undan besh battar bo’lgan. Bu vaqtda Misr davlatining katta harbiy kuchi bo’lmagan va shu sababli u Suriyadan o’ziga qarashli yerlarni muxofaza etolmagan. Shu tariqa Suriya knyazlarining ittifoqi vujudga kelgan, bu ittifoqni esa Xettlar qisman qo’llab quvvatlagan.

Bu ittifoqni boshida turgan Suriya knyazi Aziru Suriyani Misr tasirining qolgan qutganidan ozod bo’lish uchun qattiq kurash olib borgan. Suriya va Finikyaning Misrga sodiq bo’lgan ko’pgina shaxarlari Xett va Aziru qo’shinlaridan o’zlarini arang ximoya qilib turganlar. Bu shaxarlarning ko’pchiligi Misrga xat yuborib yordam yuborishini so’raganlar. Masalan Tunipning Misrga yuborgan xatida bunday yozilgan: ―Sultonim Misr podshosiga, Tunip axolisi sening xizmatkoringdir…..Ilgari , Tunipni talashga xam jurat qilardi,bunday jurat qilganni Manaxbriya (Tutmos III )ning o’zi talamasmidi? Biz sultonimiz , Shohimiz Misr podshosiga 20 yildan buyon xat yozamiz, bir og’iz ham (javob) olganimiz yo’q.

• Bu ittifoqni boshida turgan Suriya knyazi Aziru Suriyani Misr tasirining qolgan qutganidan ozod bo’lish uchun qattiq kurash olib borgan. Suriya va Finikyaning Misrga sodiq bo’lgan ko’pgina shaxarlari Xett va Aziru qo’shinlaridan o’zlarini arang ximoya qilib turganlar. Bu shaxarlarning ko’pchiligi Misrga xat yuborib yordam yuborishini so’raganlar. Masalan Tunipning Misrga yuborgan xatida bunday yozilgan: ―Sultonim Misr podshosiga, Tunip axolisi sening xizmatkoringdir…..Ilgari , Tunipni talashga xam jurat qilardi,bunday jurat qilganni Manaxbriya (Tutmos III )ning o’zi talamasmidi? Biz sultonimiz , Shohimiz Misr podshosiga 20 yildan buyon xat yozamiz, bir og’iz ham (javob) olganimiz yo’q.

Foydalanilgan Adabiyotlar

• ХALQARО MUNOSABATLAR VA DIPLОMATIYA TARIХI FANINDAN MA’RUZA MATNLARI
• WWW.Arxiv.uz