Mavqei alohida o‘rin egallaydi

Amortizatsiya hisoblashning ishlab chiqarish usuli, (ming so‘mda).
 
  
Boshlang‘ich 
 qiymati 
Bosib 
o‘tadigan 
masofa, km 
Yillik 
amortizatsii 
summasi 
Jamg‘arilgan 
amortizatsiya 
Balans 
qiymati 
Sotib olish sanasi 
10 000 
- 
- 
- 
10 000 
1-yil oxirida 
10 000 
20 000 
2 000 
2 000 
8 000 
2-yil oxirida 
10 000 
30 000 
3 000 
5 000 
5 000 
3 -yil oxirida 
10 000 
10 000 
1 000 
6 000 
4 000 
4 -yil oxirida 
10 000 
20 000 
2 000 
8 000 
2 000 
5 -yil oxirida 
10 000 
10 000 
1 000 
9 000 
1 000 
 
3. Jadallashtirilgan usulda amortizatsiya hisoblash. Asosiy vositalardan intensiv 
foydalanilganda,  shuningdek  ilmiy-texnikaviy  jarayonning  katta  ta’sirida  asosiy 
vositalar  amortizatsiyasi  quyidagi  usullarda  hisoblanadigan  jadallashtirilgan 
amortizatsiya yo‘li bilan ifodalanadi: 
a) ikki baravar amortizatsiya me’yori bilan qoldiqni kamaytirish usuli; 

---

 
 
147 
Ikki  baravar  amortizatsiya  me’yori  bilan  qoldiqni  kamaytirish  usuli 
amortizatsiyani  hisoblash  davrida  amortizatsiyalanadigan  aktiv  qiymatining 
kamayishini anglatadi. 
Mazkur  usulga  ko‘ra  teng  maromli  (to‘g‘ri  chiziqli)  hisoblash  usulidan  ikki 
baravar  amortizatsiya  me’yori  mazkur  hisobot  davridagi  asosiy  vositaning  tegishli 
qoldiq  qiymatiga  ko‘paytiriladi.  Ikki  baravar  amortizatsiya  me’yori  bilan  qoldiqni 
kamaytirish  usuli  bo‘yicha  amortizatsiyani  hisoblashda  faraz  qilinayotgan  tugatish 
qiymati boshlang‘ich (tiklash) qiymatidan chegirilmaydi. 
Ikki  baravar  amortizatsiya  me’yori  bilan  qoldiqni  kamaytirish  usulida  yillik 
amortizatsiya ajratmalari summasi hisobot yili boshidagi asosiy vositalar ob’ektining 
qoldiq  qiymatidan  va  mazkur  ob’ektni  foydali  ishlatish  muddatiga  bog‘liq  holda 
hisoblangan  amortizatsiyaning  ikki  baravar  me’yoridan  kelib  chiqqan  holda 
aniqlanadi. 
Misol. Yuk avtomobilining foydali xizmat muddati 5 yil.  
Qiymatni  bir  tekisda  taqsimlash  (to‘g‘ri  chiziqli)  usulda  hisoblangan 
amortizatsiya me’yori 20% (100% / 5).  
Ikki  baravar  stavka  bilan  qoldiqni  kamaytirish  usulida  amortizatsiya  normasi 
40% ga teng bo‘ladi (2 

 20%).  
So‘ngra bu stavka har yilning oxirida ob’ektning balans qiymatiga ko‘paytirilib 
amortizatsiya  summasi  topiladi.  Bu  usulda  amortizatsiya  hisoblashda  ob’ektning 
qoldiq  qiymati  hisoblashda  e’tiborga  olinmaydi.  Ammo,  oxirgi  yilda  uning  balans 
qiymatini qoldiq qiymatigacha yetkazish davrida hisobga olinadi.