Mauriyalar sulolasi geografi jihatdan juda keng bo’lib qadimgi Hindistonda eramizdan avvalgi 321 dan 185 yilgacha boshqargan sulola hisoblanadi

Mil. avv. 318-yilda yunon-makedon qo`shinlari Hindistondan butunlay quvib yuboriladi. Yunon va makedon qo`shinlariga qarshi kurashga mashhur hind Chandragupta sardorlik qiladi.
Yunon va makedonlar qo`shinlari quvib yuborilgandan keyin Chandragupta Shimoliy Hindistondagi barcha davlatlarini o`z tarkibiga olgan Maurya davlati asoschisi bo`ldi. Pataliputra shahri esa Maurya davlati poytaxtiga aylandi. Mil. avv. III asrda podsho Ashoka hukmronligi davrida Maurya rivojlanishda yuksak pog`onalarga erishdi. Ammo podsho Ashoka vafot etganidan so`ngra o`zaro urushlar avj oldi, Hindiston tag`in maydamayda davlatlarga parchalanib ketdi. Sal o`tmasdan ularning ko`pchiligini Kushon podsholigi, keyin esa Eftaliylar podsholigi bosib oldi.
Fan va madaniyat ravnaqi. Miloddan avvalgi I mingyillikda Hindiston ilm-fan, xususan, astronomiya va matematika sohasida yuksak darajaga erishadi. Hindlar 360 kundan tarkib topgan Quyosh kalendari tuzadilar.
Bu davrda sanash va hisoblashning o`nlik sistemasi keng tarqaladi: hindlar "nol"ni ifodalovchi maxsus belgini o`ylab topishadi, raqamlarni esa bugungi kunda butun dunyo qo`llaydigan bir tartibda yozadigan bo`ladilar. Biz bu raqamlarni arab raqamlari deb ataymiz, negaki bu raqamlarni hindlardan qabul qilgan arablar orasida ular keng tarqalgan edi. Ushbu mamlakatda ixtiro qilingan, hindlarning o`zi "qo`shinlarning to`rt turi" deb ataydigan o`yin bugungi kunda butun jahonda "shaxmat" nomi bilan ma'lum va mashhurdir. Hindlar birinchi bo`lib shakarqamishdan shakar olgan edi. Metallarga ishlov berish sohasida ham hindlar kishini lol qoldirgulik natijalarga erishdilar. Hozirgi kunga qadar Dehli shahrida saqlangan toza temirdan quyilgan minora ustuni hali ham zanglamagan, korroziya hodisasi unga asrlar davomida ta'sir o`tkaza olmagan. Qadimiy hind tillari asosida yangi adabiy til bo`lmish sanskrit ishlab chiqildi. "Mahobhorat", "Ramayana"', "Panchatantra" eposlari hamda boshqa asarlar ana shu tilda yozilgan, bizga qadar yetib kelgan.