Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi

“Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi” fanidan amaliy mashg’ulotlari shlanmasi.
Amaliy mashg’ulot №5
Mavzu: Avstraliya materigi iqlimi, ichki suvlari, tabiat zonalari, materikni tabiiy geografik rayonlashtirish.
Darsning maqsadi: Avstraliya materigi iqlimi, ichki suvlari, tabiat zonalari, materikni tabiiy
geografik rayonlashtirish haqida ma’ruzadan olgan bilimlarni taxlil qilish
Darsning jihozi: Oquv qo’llanmalar, fan bo’yicha o’quv metodik majmua, 9-sinf atlas va kontur.
Topshiriq: №1. Quyidagi savollarga javob yozing.

1. 
   Avstraliya qit'asida qanday iqlim mintaqalari shakllangan?* Avstraliya materigida to‘rtta iqlim m.ntaqalari iarkib topgan. Subekvatorial iqlim mintaqasi materikning 20° j.k. gacha boigan hududlarini egallaydi Tropik iqlim mintaqasi katta maydonili egallaydi. Oldingi mintaqa singari ko‘p quyosh radiatsiyasini oladi Subtropik iqlim mintaqasi materikning janubiy qismini va Tasmaniya orolining shimoliy sohil bo‘ylarini qamrab oladi Tasmaniya oroli g‘arbiy shamollar ta’sirida bo‘lib, m o‘tadil iqnm mintaqasi asosiy qismini egallaydi
   
2. 
   Eng quruq materik deb atalishiga sabab nima? bu yerda quruq tropik iqlim tipi hukmronlik qiladi. Shuning uchun materikning markaziy va g‘arbiy qismlarida yog‘ingarchilik juda kam bo‘ladi
   
3. 
   Afrika va Avstraliya tabiat zonalarining o'xshash va farqlarini VENNA diagrammasida foydalanib ifodalang?
   
4. 
   Materikda yillik yog’in miqdorining notekisligiga sabab nima?
   
5. 
   Materik berk xavzasi. Daryo va ko'llari Avstraliyada kichik oqmas kokllar ko‘p. Ular juda sho‘riangan. Ro‘llar ichida eng yirigi Eyr ko‘li, uning maydoni suv bilan to‘lgan paytda 15 ming kv. km ga yetadi.
   
6. 
   Qanday tabiat zonalari mavjud va ularga xos xususiyatlar Materikda quyidagi tabiat zonalari tarkib topgan. Fasliy nam doimiy yashil o ‘rmonlar materiKning shimoli-sharqiy sohillarini egallaydi. Tropik o ‘rmonlardaxaltali ayiq — koala, lirudum, kenguru, xaltali iblis, o ‘rdakburun, yexidna. rang-barang to‘tilar, qushlar yashaydi Cho`l zonasi materikning ichki qismida katta hududlami egallaydi. Eng janubdagi subtropik iqlim mintaqasidagi tabiat zonalari hududiy xususiyatga ega
   

Topshiriq:№2. Iqlim mintaqalarini, ichki suvlarini va tabiat zonalarini yozuvsiz xaritaga tushiring
Topshiriq:№3. Quyidagi atamalarga GLOSSARIY tuzing

1. 
   Krik Daryolarning quruq o‘zanlari kriklar deb ataladi
   
2. 
   skreb doimiy yashil butazorlar o‘tib bo‘lmas changalzorlami — skreblar deb ataladi
   
3. 
   Xaltali hayvon Tropik o ‘rmonlar daxaltali ayiq — koala,kenguru, xaltali iblis,
   
4. 
   Evkalipt Avstraliya va uning atrofidagi orollarda 500 dan ortiq turi tarqalgan. Tropik va subtropiklarda koʻp ekilad Tanasi baquvvat, balandligi 80–100 m gacha, shoxshabbasi siyrak
   
5. 
   Paporotnik
   
6. 
   mali — inkubator Cho`l zonada yashovchi hayvon turi
   
7. 
   aborigen Avstraliyaning tub joy aholisi — aborigeular avstroloid-negroid. qiga mansub bo‘lib, ularning terisi to‘q jigarrang, sochlari to‘lqinsimon, qora, yapaloqbumr bo‘ladi
   
8. 
   vombat Avstraliyalik jimjitlar orasida o'ziga xos bo'lmagan hayvon Vommat - bu ayiqqa o'xshash maftunkor Vombat faqat Avstraliyada, shuningdek, qo'shni hududlarda, masalan, Tasmaniyada yashaydi.
   
9. 
   emu , Avstraliya Emu tuyaqushining haqiqiy vatani hisoblanadi. Ushbu qit'ada tuyaqushlar hamma joyda yashaydi, faqat doimiy qurg'oqchilik hukm suradigan joylar bundan mustasno.
   
10. 
    Koala Koalaning boʻyi yarim metrdan, ogʻirligi 10 kg dan oshmaydi. Koalalar asosan Evkalipt daraxtining bargini istemol qilishadi,ular evkalipt daraxtining hamma bargini ham yeyevermaydi faqat o`zlari xoxlaganini yeydi shuning uchun ularni boshqa joyda uchratmaysiz ular suv ichmaydi daraxt bargi tarkibidagi suvga qanoatlanadi
    
11. 
    xaltali iblis yirtqich xaltalilarga mansub sut emizuvchi hayvon. Urugʻning yagona turi. Gavdasining uzunligi 50 sm ga, dumi 25 sm ga yaqin Tasmaniya o. buta va chakalakzorlarida yashaydi.
    
12. 
    Kazuara  Avstraliya tuyaqushlari— koʻkrak-tojsiz, yaʼni yuguruvchi qushlar turkumi. Ikkita oilaga birlashgan 14 turi bor (3 turi emu oilasiga, 11 turi Kazuarlar oilasiga kiradi). Kazuarlar Avstraliyada va uning atrofidagi Yangi Gvineya, Tasmaniya, Seram va Aru kabi orollarda tarqalgan