«materialshunoslik»

Pillalarni chuvash. Ipining uchi topilgan pillalar pilla chuvash mashinalarida ishlanib, undan xom ipak hosil qilinadi. Buning uchun 7 tadan 11 tagacha bo‘lgan pillalarning (pillalarning soni olinadigan xom ipakning chiziqiy zichligiga — yo‘g‘on-ingichkaligiga qarab belgilanadi), ipi bir-biriga qo‘shilib o‘raladi (1.24-rasm).

1.24-rasm. Pilla chuvash dastgohining texnologiya shakli.

Pillalar ipi issiq suvda iviganligi va suv ichidan chiqqanligi uchun ho‘l holda charxga o‘ralsa, bir-biriga yopishib qolishini yo‘qotish uchun dastlab uning tarkibidagi suvning bir qismi siqiladi. Siqilish iplarni eshish qismida 6 bajariladi. Buning uchun ip tutgichdan (3) chiqib,avval yo‘naltirgich (5) orqali (4) yo‘naltirgichdan o‘tib, o‘zining, dastlabki sirti ustiga chirmashtiriladi. So‘ng nazorat apparati (7) tomon yuboriladi. «A» va «V» nuqtalarning orasidagi chirmashish qismida ip tarkibidagi suvlarning siqish jarayoni bajariladi hamda pilla iplari bir-biriga jipslantiriladi⁹.

Bundan tashqari, chirmashish qismida 7—pilla iplaridan tashkil topgan xom ipakning sirti silliqlanadi va yolg‘on eshilish sodir bo‘ladi.

Charx o‘rnashgan joy maxsus javon shaklida bo‘lib, uning ichi isitiladi. Bu issiqlik natijasida charx sirtiga o‘ralgan xom ipakning tarkibida qolgan namlik ham quritiladi. Ish smenasining oxirida xom ipakning charx sirtiga mahkamlangari ostki va ustki uchlari biriktirib bog‘lanadi va charxdan yechib olinadi.

Pillani chuvash va ipakni qayta ishlash vaqtida ularga quyosh nuri to‘g‘ri tushmasligi zarur, aks holda ipakning pishiqligi va cho‘ziluvchanligi kamayib ketadi.