Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi 2 qism. Тавсия қилинадиган адабиётлар

Ommabop rangli metallar va ularning qo‘llanishi .

• Mis. Antikorrozion xususiyatga ega elektrni yaxshi o‘tkazadi. Truba, kabel, o‘tkazgichlar va texnik buyumlar tayyorlanadi.
• Latun. Misni qalay bilan qotishmasi. Latun santexnikada keng qo‘llaniladi.
• Aluminiy. Yengil metal aviasozlikda keng qo‘llaniladi. Aluminiy yengilligi, va tashqi faktorlarga barqarorligi bilan xarakterlanadi.
• Qo‘rg‘oshin. Og‘ir qotishma ishlab chiqarish bo‘yicha mis, alyumin va ruxdan keyin turadi. Elektr o‘tkazuvchanligi yaxshi. O‘tkir xidli va zaxarliligi foydalanish ko‘lamini kamaytiradi.
• Rux. Boshqa qotishmalar xosil qilish uchun keng qo‘llaniladi. Toza rux farmasevtikada qo‘llaniladi.

O‘zbekistondagi metallurgiyaning axvoli.

• Bugungi kunda O‘zbekistonda ishlab chiqarilayotgan yalpi maxsulotning 7,6 % ni metallurgiya tashkil qiladi, metal eksporti umumiy eksportni – 8,2 % ni tashkil qiladi. Bundan tashqari metal soxasi boshqa soxalarga xam ta’sir qiladi.
• Soxa uzoq vakt turg‘un xolatda turdi. Xozirgi kunda metallurgiya rivojlanmoqda.

O‘zbekistonning zargarlik soxasi.

• Ўзбекистонда заргарлик тармоғини яратиш учун хамма имкониятлар мавжуд. 2020 йилда тилла қазиб чиқариш 150 тоннага етади. Бундан ташқари экспорт хажми ортади.
• Мисол учун 2019 йилнинг январь- июн ойларида Ўзбекистон 2 млрд доллорлик хом ашё сифатидаги тиллани сотди. Тайёр заргарлик махсулотларини сотиш бўйича Самарканд, Андижон, Бухоро, фарғона, Хоразм вилоятларида чет эллик шерикларни таклиф қилган холда тайёр заргарлик буюмлари тайёрлаш чоралари амалга оширилмоқда

Qora metallurgiya

• O‘zbekiston qora metallurgiyasida xozirda 50 dan ortiq xo‘jalik sub’ekti bo‘lib, o‘zining metal quyish ishlab chiqarishiga ega va ishlab chiqarish xajmi 1,2 million tonnadan ortiq bo‘lgan 63 ta pechi bor.
• 94 % atrofidagi quyma metalprokat ishlab chiqarishga yo‘naltiriladi. Bu asosan qurilishda ishlatiladi. Qora metal ishlab chiqarishda po‘lat lentalar, kalibrlangan simlar, tekkis prokatlar ishlab chiqarilmaydi.