Materialshunoslik

zo‘riqishlar intensivligining

kritik koeffitsiyenti deyiladi. K

1u koeffitsiyent yirik namunalarda

aniqlanadi. Namunaning qalinligi amalda quyidagi nisbatni

qanoatlantirishi kerak: b 

≥ 2,5• (K

1u / 

σ 

0,2

)2.

73

Qattiqlikni Vikkers usuli bilan o‘lchash (olmos

piramidaning uchini botirish)

Vikkers usulida juda yumshoq va qattiq metallarning qattiq-

ligini aniqlash mumkin. Bu usulda namunaga uchlaridagi burchak

136°  bo‘lgan piramida bosiladi. Bosiladigan kuch 550—1200 N

gacha. Izning o‘lchami asbobning o‘zidagi mikroskop yordamida

aniqlanadi.

Yemirilish qovushoqligi. Yemirilish qovushoqligini sinashmetallarning qovushoqligi haqida ancha to‘liq axborot beradi. U

darzlar uchiga tushadigan zo‘riqishlar intensivligi koeffitsiyenti

K ning qiymati yoki darzning uzunlik birligiga siljishi uchun

zaruriy kuch G bilan tavsiflanadi; K va G bir-biri bilan quyidagi

nisbatlar orqali bog‘langan: K

2 =EG — yassi zo‘riqqan holat

uchun.

5.3.  Metallarni cho‘zilishga sinash

Sinashning bu turi keng tarqalgan. Sinash uchun standart

namunalar olinadi. Sinov mashinalari cho‘zilish diagram-

malarini, ya’ni namuna uzunligining qo‘yilgan nagruzkaga bog‘liq

ravishda o‘zgarishini yozib boradigan asboblar bilan jihozlangan.

Sinashning boshlanishida nisbatan kichikroq yuklamalar

qo‘yilganda namunaning cho‘zilishi biror R

pts

 kuchgacha namu-naga mutanosib bo‘ladi. Bu yuklamada vujudga keladigan zo‘-

riqish