Materialshunoslik

metallar korroziyasi deb ataladi.

Metallar korroziyalanganda ularning fizikaviy va mexani-

kaviy xossalari susayib ketadi.

Korroziya turlari

Metallarning korroziyalanish tezligigina emas, balki

ularning sirtida korroziyalangan joylarning qanday taqsimlanishi

ham muhimdir. Agar metall sirti bir tekis korroziyalangan

bo‘lsa,  tekis korroziya, ayrim joylari korroziyalangan bo‘lsa,

mahalliy korroziya deyiladi. Korroziya qanchalik notekis bo‘lsa,

u shuncha xavflidir. Metall donlari chegarasi yemirilsa, bunday

korroziya kristallitlararo korroziya deyiladi. Bunday korroziya

o‘ta xavflidir, chunki metallning tashqi ko‘rinishi deyarli

o‘zgarmaydi, lekin uning mexanik xossalari kuchli darajada

pasayadi.

Metallarning korroziyalanish jarayoni tavsifiga ko‘ra,

barcha korroziya hodisalarini ikkita guruhga: kimyoviy korroziya

va elektrokimyoviy korroziyaga bo‘lish mumkin.

Kimyoviy korroziya

Metallarning elektr o‘tkazmaydigan agressiv muhitda,

masalan, yuqori haroratgacha qizdirilgan gazlarda, neft,

55

benzin, surkov moylari va boshqalarda yemirilishi kimyoviy

korroziya deb ataladi. Metallarning kimyoviy korroziyalanishjarayoni, asl mohiyatini inobatga olganda, muhitdagi agressiv

tarkibiy qismlarning metall bilan birikishidan iborat. Masalan,

po‘lat havo va gazlar ishtirokida yuqori haroratgacha

qizdirilganda uning tarkibidagi temir oksidlanib, kuyindiga

aylanadi.

Korroziyalanish tezligi haroratga ham bog‘liq; harorat

qancha yuqori bo‘lsa, korroziyalanish shuncha tezlashadi,

chunki muhit aktiv atomlarining va metall atomlarining parda

orqali diffuziyalanish tezligi ortadi.

Elektrokimyoviy korroziyaMetallarning elektr tokini o‘tkazadigan suyuq muhitda

elektrolit eritmalarida yemirilishi