Materialshunoslik indd

Alohida tozalikdagi aluminiy
: A999. Bunda qo‘shimchalar 
miqdori 0,001%.
2. 
Yuqori tozalikdagi aluminiy
: A995, A99, A97, A95. Bunda 
qo‘shimchalar 0,05% gacha.
3. 
Texnik tozalikdagi aluminiy
:  A85,  A8,  A7,  A5,  A0. 
Qo‘shimchalar 0,15 …… 1,0%.
Qo‘shimchalar  aluminiyning  elektrik  va  texnologik  xossala
-
riga  kuchli  ta’sir  qiladi,  bulardan  Fe  va  Si  –  asosiylari.  Fe  elektr 
o‘tkazuvchanlikni va plastiklikni kamaytirib, puxtalikni biroz oshi
-
radi. Si, Cu, Mg, Zn, Mn, Hi, Cr –lar puxtaligini oshiradi. Puxtaligi 
yuqori  bo‘lmaganidan  aluminiydan  kuch  kam  qo‘yilgan  detallar, 
konstruksiyalar, issiqlik o‘tkazish kerak bo‘lgan, korroziya bardosh 
yengil detallar yasaladi. Texnikaviy aluminiydan yarim mahsulot 
listlari va profillar chiqariladi. Yuqori tozalikdagi aluminiydan folga, 
tok o‘tkazadigan va kabel mahsulotlari yasaladi.
Mashinasozlikda aluminiy qotishmalari keng qo‘llaniladi. 
Legirlovchi elementlar sifatida Cu, Mg, Si, Mn, Zn, Li, Ni, Ti, Sb lar 
ishlatiladi.
A – harfi texnikaviy aluminiyligini ko‘rsatadi.
AK – bolg‘alanuvchi texnikaviy aluminiy qotishmasi.
В – yuqori puxtalikdagi aluminiy qotishmasi.
AЛ – quyma aluminiy qotishmasi.
Raqamlardan keyingi harflar quyidagilarni bildiradi:

---

103
M – yumshoq.
T – termik ishlangan (toblash va puxtalash).
N – pachaqlash hisobiga puxtalikni oshirish.