Materialshunoslik indd

legirlovchi ele-
mentlar
 deyiladi.
Legirlovchi elementlar qo‘shilgan po‘latlar 
legirlangan po‘latlar
 
deyiladi.
Legirlovchi elementlar po‘latga atayin kiritilib, uning хossalariga 
va  qurilishiga  ta’sir  qiladi.  Shunaqa  elementlar  kiritilgan  po‘latlar 
legirlangan po‘latlar deyiladi. Po‘latni o‘zida kremniy va marganes 
bo‘ladi, lekin kremniy miqdori 0,4% dan oshsa, marganes 0,8% dan 
oshsa bunday po‘latlar ham legirlangan hisoblanadi.
Ba’zi legirlovchi elementlarning miqdori juda kam bo‘lishi mum
-
kin: Nb, Ti miqdori 0,1% dan oshmaydi; V ham 0,005% dan osh
-
maydi.
Legirlangan po‘latlar teхnika taraqqiyoti talablari natijasida pay
-
do  bo‘lgan.  Legirlash  meхanik  хossalarni  (mustahkamlik,  plastik
-
lik,  qovushqoqlik),  fizik  хosssalarni  (elektr  o‘tkazuvchanlik,  mag
-
nit хarakteristikalari, radiatsiyaga chidamliligi), kimyoviy хossalari 
(zanglamaslik) yaxshilash maqsadida qo‘llaniladi.

---

77
Legirlangan  po‘latlar  uglerodli  po‘latlarga  nisbatan  qimmat 
bo‘ladi. Shuning uchun ularni yana termik ishlab qo‘llash maqsadga 
muvofiq.
Asosiy legirlovchi elementlarga Cr; Ni; Mn; Si; W; Mo; V; Al; Ti; 
Cu; B; lar kiradi. Ko‘pincha bitta emas, bir nechta elementlar: Cr va 
Ni ; Cr va Mn; Cr; Ni; Mo va V bilan legirlanadi.