Materialshunoslik indd

4.2-rаsm.Turli cho‘yanlаrning оptik mikrоfоtоgrаfiyalаri: 
а  –  kulrаng  cho‘yan  (х500);  b  –  shаr  ko‘rinishli  (plаstik) 
cho‘yan (х200); 
c – оq cho‘yan (х400); d – bоlg‘аlаnuvchаn cho‘yan (х150); 
е – kоmpаkt grаfitli cho‘yan (х100).
(a)
(e)
(d)
(c)
(b)

---

68
Cho‘yanlar kimyoviy tarkibi va ishlatilish joylariga ko‘ra quyidagi 
turlarga ajratiladi:
Qayta ishlanadigan cho‘yanlar. 
Bu cho‘yanlar qattiq va mo‘rtdir. 
Sababi  shuki,  bu  cho‘yanlarda  uglerodning  hammasi  yoki  ko‘proq 
qismi temir bilan kimyoviy birikma temir karbidi (Fe
3
C) holatida, 
qolgani grafit tarzida bo‘ladi.
Quyma cho‘yanlar. 
Bu cho‘yanlarda uglerodning ko‘p qismi er
-
kin holatda, ya’ni grafit tarzida bo‘ladi. Quyma cho‘yanlarning boshqa 
cho‘yanlarga  nisbatan  afzalligi  shundaki,  ular  yuqori  oquvchanlik, 
qotganda  hajmning  kam  kirishishi,  suyuqlanish  temperaturasining 
nisbatan pastligi, oson kesib ishlanishi kabi xossalarga ega.