Materiallar



Download 6,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet380/503
Sana31.12.2021
Hajmi6,18 Mb.
#272983
1   ...   376   377   378   379   380   381   382   383   ...   503
Bog'liq
Materiallar qarshiligi (2)

(
disipativ
)
  kuchlar  ham  ta ’siri  etadi.  Dissipativ  kuch­
lar  tebranishning  so ‘nishiga  sabab  boMadi.  Sistemalarning  bu  xil  tebranish­
lari  so'nuvchi  tebranishlar  deb  ataladi.  M uhitning  qarshiligi,  ichki  ishqalan- 
ish  kuchlari,  tayanchlardagi  quruq  ishqalanish  kuchlari  dissipativ  kuchlar 
sanaladi.
Ayrim  masalalami  taqriban yechishda dissipativ  kuchlar e ’tiborga olinmaydi. 
Tebranishning  bunday  turi  so ‘nmavdiean  erkin  tebranish  deb  nom  olgan.
M a’lum  vaqt  ichida  uzluksiz  takrorlanib  turadigan  tebranishlar  davriv 
tebranishlar  deb  ataladi.
Tebranish  holatidagi  inshoot  yoki  mashina  qismlarini  mustahkamlik-
ka  hisoblashda  ulardagi  nuqtalar- 
ning  o ‘z  muvozanat  holatidan  eng 
katta  o g ‘ishlarini  bilish  talab  eti- 
ladi.  Eng  katta  og'ishlar  dinami- 
kada  am plituda  deb  ataladi.  Te- 
b ranm a  h arak atd a  bir  teb ranish  
uch u n   sarflan g an   vaqt,  davr, 
m a’lum  vaqt  ichida  bajariladigan 
teb ra n ish la r  soni  ta kro rlik  yoki 
chastota  deyiladi.
Tebranishlarga  oid  masalalar- 
ni  yechishda  sistemaning  erkinlik 
darajasi  degan  atamaga  duch  ke- 
lamiz.  Bu  nima  degani?  Sistema
1 2 . 4 - r a s m .
D a v r i y   ( a )   v a   z a r b i y   ( b )   k u c h l a r


tebranganida  uning  holatini  belgilovchi  geometrik  param etrlar  soni  siste- 
maning  erkinlik  darajasi  deb  ataladi.
«Sistem a»  deganda  sterjenli  sistem alar,  y a’ni  inshootlar  tushuniladi. 
Dinamik  hisoblash  jarayonida  inshootning  dinamik  hisoblash  sxem asidan 
foydalaniladi.  Dinamik  hisoblash  sxemalarida  inshoot  massasi  ayrim   nuqta- 
larga  to ‘plangan  yoki  sistema  bo‘ylab  tarqalgan  deb  qaraladi.  M assalam ing 
qanday  olinishiga  qarab,  sistemaning  erkinlik  darajasi  turlicha  b o ‘ladi.
V aznsiz  prujinaga  osilgan  m  massaning  (12.5-rasm,  a)  erkinlik  darajasi 
birga  teng,  chunki  uning  holatini  birgina  parametr  (y  -   koordinatasi)  bilan 
aniqlash  m um kin.  Xuddi  shunday  bir  massali  balkaning  erkinlik  darajasi 
ham  birga  teng  (12.5-rasm,  b).
12.5-rasm,  d  va  e  larda  erkinlik  darajasi  ikkiga  teng  boMgan  sistem alar 
tasvirlangan.  T o‘planma  (yigMq)  massalar  bikrligi  cheksiz  katta  boMgan  ster­
jen  ustida joylashgan  boMsa,  sistemaning  holati  sterjenning  holati  bilan  belgi­
lanadi.  M asalan,  12.5-rasm,  d  dagi  sistemaning  erkinlik  darajasi,  massa  va 
prujinaning  sonidan  qat’iy  nazar,  birga  teng  boMadi.  Chunki,  m assalam ing 
holatini  sterjenning  A  tayanchi  atrofida  ogMsh  burchagi  bilan  belgilash 
mumkin.

Download 6,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   376   377   378   379   380   381   382   383   ...   503




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish