|
daydir shaklning bosh inersiya o ‘qlarini
bildiradi. Bosh inersiya o‘qlariga nisbatan a
burchak ostida og'gan o‘qqa nisbatan inersi-
* ya momentini yozamiz (3.9-rasm.):
4 -
3.9-rasm.
I
и = h cos: a + h sin
2
or.
Tenglikning ikkala tomonini A ga
boMib, quyidagini hosil qilamiz:
гI = i] cos
2
a + г
2
sin’’ a
(3.29)
(3.30)
lar uchun ogMrlik markazidan o‘tuvchi barcha o‘q!ar bosh o‘qlar boMadi.
2. Berilgan kesim markazi (YCXC
) koordinatalarini aniqlaymiz.
3. Topilgan markazdan o‘tuvchi o'qlarga parallel
o'qlar o‘tkazib
shu o‘qlarga nisbatan markazdan qochirma va oddiy inersiya momentlarini
(I„, Iy) hisoblaymiz.
4. Yuqorida keltirilgan formulalar (3.21), (3.25) va (3.26) asosida bosh
markaziy inersiya momentlarini aniqlaymiz.
5. Bosh markaziy o‘qlaming holatini
—
-T?’
—
7 —
T e n g y o n lim a s
b u r c h a k lik
asosida hisoblaymiz.
Agarda soddalashtirilgan kesimlar standart profillardan iborat bo‘lsa, u
holda kompyuterga tegishli axborotlarni jadval ko'rinishda kiritamiz.
6
. (3.18) va (3.19) formulalar yordamida bosh o‘qlarga nisbatan inersi
ya radiuslarini aniqlaymiz.
7. Inersiya ellipsi va (3.28) formu
la asosida ixtiyoriy o‘qlarga nisbatan
(a=30°, 45°, 60°) markazdan qochirma
inersiya momentlarini hisoblaymiz.
Quyida algoritm asosida (Pentium
kompyuteri yordamida) hisoblangan mi
sol natijasi keltirilgan.
Murakkab shaklning geometrik
tavsiflari: vertikal qism - 600x20, gor
izontal qism 400x20.
V e r tik a l
qism
I S h v e lle r
G o r iz o n ta l q is m
3.10-rasm.
Shveller №30
h = 300 mm
b =
100
mm
a = 6,5 mm
t =
11
mm
Z
0
= 2,52
F = 40,5 sm
2
Ix = 5810 sm
4
I„ = 327 sm
4
xT
>
t
4
Д
к
л
t -
1
I
_o
Ш Ш Ш . Ш Ш //М
к
h
------------ *
Teng tomonli boMmagan burchaklik
160x100x12 №16/10
В = 160 mm
b =
100
mm
t =
12
mm
X
0
= 2,36 sm
Y
0
= 5,32 sm
F = 30 sm
2
= 784 mm
= 239 sm
4
= 142 cm
2
u(min)
tga = 0,388
a =
21
°12
2.Kiritish uchun berilgan ma’lumotlar quyidagi jadvalda keltirilgan:
5-jadval.
Sodda shakl
maydoni
Sodda shakl og'irlik markazi
koordinatasiga nisbatan yordamchi
о 'qlar
Prokatlar
imrsiyasi
momenti shakli
Xt marktciy o'adan
sodda shakl
marlaciy og'irlik
markazigacha
bo’lgan masofa
\ marktciy о "adan
sodda shakl
mariuniy og'irlik
markazigacha
bo lgan masofa
As
chal
mt
a
io
isiy bur-
ik inersiya
menu va
sosiy o’
ylashishi
n
К Y*
**
к
К be, h be, <4 d] a3 «4 Pi h h
iL iL n
sm
*sm: sm: sm- smsmsm smsm smsmsm sm' sm' sm' sm* smsmsmsm smsmsmsm sm' sm' оrt
С
to
о 8 «id oCO *
1
'
«■
*
«
*
rt
о
n
rt a
г*
«
<4
ri
f*
M
n
rt
e.
n
л rt
n
*
в
h»
о
C
O
w
*
§
<
•s
**»
e
*
»
*
pt
s
*
rt
«rt
В
*
<
П
i
<
<
rt
pi
rt
rt
<
fi
n
rt
s04
rt
V
9
Г
»
О
0
Q
<
Q
<
N
Q
<
n
Q
<
Q
<
■
rt
G
<
«0
Q
<
r*
Q
<
O
B
Q
<
0
.
В
<
rt
8
<
n
s
<
*
5
<
5
<
•0
Q
<
n
i
<
O
B
Q
<
ft
5
<
8
В
<
Я
В
<
rt
rt
В
<
«П
rt
В
<
<0
rt
В
<
Р»
rt
8
<
R
В
<
Kiritilgan belgilar: F L, F !, F C,F~ burchaklikning yuzasi, tik qo‘yilgan
qismning yuzasi, shvelleming yuzasi va gorizontal qismning yuzasi. Iner
siya momentlari ham xuddi shunday indekslar bilan berilgan.
3. Algoritmning blok sxemasi
^ ^ B o s h la n is h J ^
Ma’lumotni kiritish
Қ \ ғ ; , ғ за , ғ ; УС],Ус2, Ус
3
, Ус
4
Хсх,Хс2,Хс3,Хс4
i
t
Хс, Ус ni hisoblash
t
Ma’lumotni kiritish
Ix, ’ ^
5
5
^Ус
3
^1
> ^2 9 a )
5
т
Ixc, Iyc ni hisoblash
------------
1
-------------
4. Bosnia ma’lumotlar.
4 = У С =17,2628««;
4 = * , =13,6339
jot
;
A4 = fye = 43277,19sm;
4 = lxey c =-50203,12 jot4;
A, = / min =21736,03sm;
A s =Ixc +Iyc = 182014,98sw4;
A, = Ixc = 138737,79sm4;
^ = / max= 160278,9 5 W ;
A9 = / max+ / min =182014,98*m4
Б, = tga{ =0,42908; Б, = a, =0,405321; Б, = fga, =-2,330567;
Бб = :^ Y
^ Lsin2a2
+
Ix^
' c o s 2 a 2
= 0,0000; б
7
=/m ax = 24,3419sffj;
В,
= Ixxy x( а = 45°) = 40804,37sm4; В
2
=.fe2^2(a = 45°) = 47730299sm4.
5.
Natijaviy grafik 3.14 va 3.15 rasmlar hisob tugagandan so‘ng yakunlovchi
sifatida displeyda paydo bo‘]adi, zarur boMsa printerga pechatga chikariladi.
3.10-rasmda geometrik kesim, uning tavsiflari, inersiya ellipsi, 3.11-ras-
mda bosh inersiya momentlarining grafik ifodalari keltirilgan.
.
U
558,3
J v
105,8
_
Masalaning grafik tasviri 3.10-rasmda ko‘rsatilgan.
Tekis shakllarning geometrik tavsiflarini
topishga doir misollar
3.1-misol. Tomoni a-ga teng boMgan kvadrat 45° burilsa-yu, X
0
o‘qi
gorizontal qolsa, shu o‘qqa nisbatan inersiya momenti va qarshilik momen
ti qanday o‘zgarishi topilsin (3.12-rasm).
3 .12-rasm.
Kvadrat o‘z joyida qolib, o‘q 45° burchakka burilganda, inersiya mo
mentini quyidagi formuladan topiladi:
jx _ К + fyo + Ao— ^o
_c o s 2
a _ ixy sin
2
a .
1
2
2
Kvadrat uchun IxQ=Iy0; Ix0Iy0 = 0 boMganidan Ix] =Iyl ligi kelib
chiqadi.
Kvadrat to‘g‘ri turgan holat uchun qarshilik momenti
-
Ix0 2
kvadrat 45° burchakka burilganda esa
w. = b' 2-
a 42
boMadi.
Demak kvadrat 45° ga burilganda inersiya momenti o‘zgarmaydi, lekin
qarshilik momenti
С2 I x / c t y f 2 ) - ( 2 I / a )
21x1 ayj2
kamayadi.
100 = 41% ga
3.2-misol. Ikkita 33 nomerli shvellerdan
tashkil topgan balka 300x14 mm o'lchami list
bilan о ‘zaro tutashtirilgan. a) list shvellerlarga
payvandlangan (3.13-rasm); b) list shvellerlar
ga diametri d=23 mm bo'lgan to'rtta parchin
bilan mahkamlangan (3.14-rasm). Ikkala variant
uchun X о ‘qqa nisbatan balkaning inersiya mo
menti va qarshilik momenti hisoblansin va ular
o'zaro taqqoslansin.
Уо
7.19
W 4
3ff0
b-2o
НШ ;
s s
Yechish:
GOST 8240-56 dan 33 nomerli shvelleming
geometrik tavsiflarini topamiz: Ix=7980 cm4,
Iy=410 sm4, Z
q
=2,59 sm, b=10,5 sm, A=46,5 sm2,
t=l,17 sm.
a) variantining yechimi:
Yig‘ma balkaning markaziy o‘qlari X
0
va Y
0
simmetriya o'qlari hamdir. X
0
o‘q shvelleming
Y o‘qi bilan ustma-ust tushadi.
3.14-rasm.
Shvelleming Y o‘qi Y
0
o ‘qidan
[ 6 / 2 - ( 6 - Z o)] = [30/2-(10.5-2.59)] = 7.19
j
/
w
masofada yotadi.
be, = 2Ix + 2[30 • 1.4
3
/ 12 +1.4 • 3 0(17.19 f ] = 40793.7 sm*,
Wx, = Ix, /(3 3 /2 +1.4) = 40793.7/ 17.9 = 2280 sm3
b) variantning yechimi:
Netto yuzasining yoki shtrixlangan yuzaning X, o‘qqa nisbatan inersiya
momentini topish uchun a) variant uchun topilgan Ix, dan 4 IX,T ni olamiz.
Bu yerda IX)T - teshikning X, o‘qqa nisbatan inersiya momenti.
/ т = (< /./1
3)/12 + с/-Г-(16.5 + 1 . 4 - ( / / 2
))2
/д. = (2.3 • 2.57
)3
/ 12 + 2.3 • 2.57 •
(17.9 — (2.57 / 2
))2
Do'stlaringiz bilan baham: |
