Математика укитиш методикаси



Download 0,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet32/44
Sana29.10.2022
Hajmi0,67 Mb.
#858086
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   44
Bog'liq
matematika oqitish metodikasi 2

 
 
 
МАВЗУ: № 17, 18. Куп хонали сонларни купаитириш ва булиш.
Максад: Б.С купхонали сонларни купаитириш ва булиш методикаси
буиича талабаларни таништириш. 
Режа: 
1. Бир хонали сонга купаитириш ва булиш. 
2. Хона сонларига купаитиш ва булиш. 
3. Икки хонали ва уч хонали сонларга купаитириш ва булиш. 
Куп хонали сонларни купаитириш ва булиш. 
Куп хонали сонларни 
купаитириш ва булиш 4 синф математика программасининг кииин булимларидан 
бири. тажрибалар бу мавзуни урганишда энг куп хатога иул куиилишининг саба-
баи бир хонали сонларни кушиш , купаитириш ва булишнинг жадвал холларини 
жадвалдан ташкари булишни ва сонларни колдикли булишни етарлича билмаслик 
эканини курсатмокда. Юкоридаги камчиликка иул куимаслик максадида зарур 
куникма ва малакаларни такомиллаштириш учун укувчилар билан системали иш 
олиб бориш керак. 
1 боскич

Бир хонали сонга купаитириш ва булиш. Куп хонали сонлар-
ни бир хонали сонларга купаитириш ва булишга катта эътибор берилади, чунки 
бунда олинган малака ва куникмалар икки хонали ва уч хонали сонга купаити-
риш ва булишни узлаштириш учун асос булади.
Бир хонали сонга ёзма купаитиришни урганишга таиёрлаш максадларида 
болаларнинг купаитириш амали бир хил кушилувчиларни кушиш эканлиги хаки-
даги бор билимларни умумлаштириш керак. 
α
сонини 
δ
сонига купаитириш, 
α
сонини 
δ
марта кушилувчи килиб олиш демакдир. Шу муносабат билан ьирни ку-
паитириш, бирга купаитириш, нолга ва нолни купаитириш холлари киритилади 
ва шунингдек тегишли хулосалар ифодаланади: агар купаитирувчилардан бири 1 
га тенг булса, у холда купаитма иккинчи купаитирувчига тенг булади; агар ку-


69 
паитирувчилардан бири нолга тенг булса, купаитма хам нолга тенг булади. Охир-
ги тенгликларни бундаи ёзиш фоидали: 


а = а, 0 

1 = 0, 0 

c
= 0,
b

0 = 0. 
Масалан, 524 

3 мисолини укувчилар олдин узларига таниш усули 
билан ечадилар: биринчи купаитувчини хона кушилувчилари иигиндиси била-
налмаштиришади ва иигиндини сонга купаитиришади: 
524 : 3 = ( 500 + 20 + 4 ) 

3 = 500 

3 + 20 

3 + 4 + 3 = 1500 + 60 + 12 = 
= 1572. 
Шундан кеиин шу мисолнинг узини хона кушилувчилари уринларини 
алмаштириб ечиш таклиф килинади: 
524 : 3 = ( 4 + 20 + 500 ) 

3 = 4 

3 + 20 

3 + 500 

3 = 12 + 60 + 1500 = =1572. 
Шундан кеиин укитувчи янги хил ёзиш- устин килиб ёзишни курсатади; 
524 ни 3 га купаитиришнинг ёзма усулини тула тушунтириб беради: “Иккинчи 
купаитувчини биринчи купаитувчининг бирликлари тагига ёзма. Чизик тортамиз. 
Чап томонга купаитириш белгисини куямиз. (Укитувчи 
×
белги хам нукта каби 
купаитириш амалини белгилашини тушунтиради). 4 ни 3 га купаитираман, 12 
бирлик хосил булади, бу 1 унлик ва 2 бирликдир: бирликларни бирликлар остига 
ёзаман, унликларни эслаб коламан: 2 унликни 3 га купаитираман, 6 унлик хосил 
булади, бунга эслаб колган 1 унликни кушаман, 7 унлик чикади. 7 унликни ун-
ликлар остига ёзаман, 5 юзликни 3 га купаитираман, 15 юзлик чикада ёки 1 минг-
лик ва 5 юзлик чикади. 5 юзликни юздиклар тагига ёзаман ва 1 мингликни минг-
ликлар урнига ёзаман. Купаитма 1572 га тенг”. 
Шундан кеиин укувчилар улчов бирликларида ифодаланган исмли сон-
ларни бир хонали сонга купаитириш усули билан таништирилади. 
Бу мисоллар бундаи ечилади: сон олдин бир хил исмли маидарок бир-
ликларда ифодаланади, сунгра исмсиз сонлар устида амаллар бажарилади ва, ни-
хоят топилган натижа иирикрок улчов бирликларида ифодаланади: 
8 кг 364 г 

6 = 50 кг 184 г 
8364 
×

______________ 
50184 ( г ) 
______________ 
50 кг 184 г. 
Куп хонали сонни 

Download 0,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish