Matematika sohasiga oid terminlarning o’ziga xos xususiyatlari

164 
International Scientific Conference, December 18-19, 2021 
Matematika sohasi terminologik tizimida yakka komponentli terminlar miqdori anchagina bo’lib, 
bu xususiyatni ham o’zbek, ham ingliz tillarida ham kuzatish mumkin. Masalan,
Abakus – abacus; 
Absolyut – absolute; 
Bissektrisa – bisection; 
Burchak – angle; 
Deduksiya – deduction; 
Ellips – ellipse; 
Faraz – hypothesis; 
Foiz – percentage; 
Ildiz – root; 
Kasr – fraction[3]; va hakozo. 
Matematika sohasiga ois terminlar orasida qo’shma so’z shaklidagi terminlar ham uchraydi. 
Masalan, o’zbek tilida bu turdagi terminlarga quyidagilarni misol qilib olish mumkin: 
Birhad (monominal); 
Ko’phad (multinominal); 
Uchburchak (triangle); 
To’rtburchak (rectangle)[4]; 
So’z birikmasi holatida uchraydigan terminlar ham ancha bo’lib, ular ham matematika sohasi 
tilining lug’at qatlamini to’ldirib, boyitib turadi. Masalan, 
Juft son – even number; 
Oddiy kasr – simple fraction; 
Parametrli tenglama – parametric equation; 
Qo’shni burchak – adjacent angles; 
Chegaralangan funksiya – bounded function;
Ratsional son – rational number; 
Algebraik ifoda – algebraic expression[5]. 
Shuningdek matematika sohasiga oid terminlar tuzilioshi jihatdan ko’p komponentdan tarkib 
topgan terminlardan ham tashkil topgan. Masalan,
Berilgan algebraik ifodaning son qiymati; 
Manfiy sonning toq darajali ildizi; 
Ratsional ko’rsatkichli daraja qatnashgan algebraik ifodalarni soddalashtirish; 
Sonli tengsizliklarni darajaga ko’tarish[6]; 
Matematika sohasi terminlari orasida abbreviatura shaklidagi terminlarni ham uchratish mumkin. 
Masalan,
EKUB (eng katta umumiy bo’luvchi) – GCD (Greatest Common Divisor);
EKUK ( eng kichik umumiy karrali) – LCM (Least Common Multiple); 
Demak, o’zbek va ingliz tillarida matematika sohasiga oid terminlar tuzilishi jihatdan 
o’xshashlikni kuzatish mumkin. 
Shuningdek mazkur soha terminlarining har ikki tilda lisoniy xususiyatlarini aniqlash, ma’lum 
tizimga solish, yasalish modellarining o’ziga xosligini aniqlash muhim vazifa bo’lib hisoblanadi.