Matematika fani bo‘yicha sinflar kesimida aniqlashtirilgan ta’lim standartlari 5-sinf matematik savodxonlik kompetensiyаsi

KOGNITIV KOMPETENSIYA (SHAXSNING MUSTAQIL IJODIY 
FIKRLASH KOMPETENSIYASI): 
o‘rganilgan matematik tushunchalar, dalillar va algoritmlarni notanish 
vaziyatlarda qo‘llaydi;
ikkita natural sonning umumiy boluvchilari sonini va ularning yig’indisini 
topadi; 
ratsional sonlar ustida amallarni misollarda qo‘llaydi;

---

proporsiyalarga oid amaliy masalalarni yechadi; nisbat va proporsiyaga oid 
turli misollar tuzadi va ularni modelda tasvirlaydi;
misol va masalalarni ishtiyoq bilan yechadi va fanga bo’lgan qiziqishi ortadi;
ma’lum matematik qoidalar va sodda mantiqiy qonunlar asosida xulosa 
keltirib chiqaradi, rost va yolg‘on tasdiqlarni farqlaydi;
zarur hollarda sodda hisoblash vositalarini qo‘llaydi;
o‘qituvchi bilan hamkorlikda masalaning yechimini topish rejasini tuzadi, 
tuzilgan reja asosida ishlaydi va o‘z faoliyatini to‘g‘rilaydi;
o‘qituvchi bilan hamkorlikda o‘quv va amaliy holatlarda maqsadni 
ifodalaydi, matematikani o‘rganish jarayonida dunyoqarashini kengaytiradi;
mustaqil ravishda loyiha ustida ishlaydi va o‘z bilimini rivojlantiradi. 
 
7-SINF 
MATEMATIK SAVODXONLIK KOMPETENSIYaSI 
ALGEBRA
matematik tushunchalar va qoidalarni tushuntiradi, tegishli misollar 
keltiradi;
qisqa ko’paytirish formulalaridan foydalanib ifodani soddalashtiradi;
sonning natural va butun ko‘rsatkichli darajasini hisoblaydi, daraja 
qatnashgan ifodani soddalashtiradi;
sonni 
(bu yerda 1


10, k -butun son) standart shaklda yozadi, 
standart shakldagi sonlar ustida amallar bajaradi;
chiziqli tenglama (ax=b)ga keltiriladigan tenglamalarni yechadi;
ko‘phadlar ustida qo‘shish, ayirish va ko‘paytirish amallarini bajaradi, 
ko‘phadni birhadga bo‘ladi; 
ko‘phadlarni chiziqli ko‘paytuvchilarga ajratadi;
sodda 
kombinatorika 
qoidalari 
(faktorial, 
o’rinlashtirish, 
o’rin 
almashtirish)ga oid sodda masalalarni yechadi;
funksiya va uning berilish usullari haqida boshlang’ich tushunchalarni 
biladi, misollar keltiradi; 
y=ax+b ko’rinishdagi chiziqli funksiyaning grafigini yasaydi;
chiziqli tenglamalar sistemasini yechadi;
bir noma’lumli chiziqli tengsizliklar va tengsizliklar sistemasini yechadi;
GEOMETRIYA 
geometriya, planimetriya va stereometriya atamalarining mazmunini biladi;
eng sodda geometrik shakllarning nomlarini biladi, ularning modellarini 
tasvirlay oladi;
kesma va nurni ta’riflaydi, ularni farqlaydi, kesmalarning uzunligini 
o‘lchaydi, taqqoslaydi;
aylana va doirani ta’riflaydi, ularni o‘zaro farqlaydi, elementlarini biladi;

---

burchakning tashqi va ichki sohalarini farqlaydi, o‘lchami bo‘yicha turlarini 
biladi, burchak bissektrisasi, qo‘shni va vertikal burchaklarni ta’riflaydi, ularning 
xossalarini biladi;
ikki to‘g‘ri chiziq va kesuvchi hosil qilgan burchaklarni farqlaydi;
aksioma va teorema tushunchalarining ma’nosini biladi;