Matematika fani bo‘yicha o‘zbekiston respublikasi uzluksiz ta’lim milliy o‘quv dasturlari ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi

 
modellarda  tasvirlaydi.  1/2,  1/3,  1/4,  1/5,  1/6,  1/8,  1/10 
ko‘rinishidagi ulushlar, ularni yozadi va o‘qiydi. Ulushlarni taqqoslaydi.
KOD
GEOMETRIYA VA O‘LCHASHLAR
3.GO‘.1
–  teng  tomonli,  teng  yonli,  turli  tomonli,  to‘g`ri  burchakli,  o‘tmas  va  o‘tkir 
burchakli uchburchaklarni aniqlay oladi, chizadi va tasniflaydi;
3.GO‘.2
–  to‘g‘ri  chiziqdan  nur  va  kesma  hosil  qiladi.  Kesma  uzunligini  chamalash, 
qog‘ozdagi chiziqlar, ip yordamida taqqoslaydi;
3.GO‘.3
– kesmani,  to‘g‘ri  to‘rtburchak  va  doirani  teng  bo‘laklarga  bo‘ladi.  Shaklning 
yarim, chorak, nimchorak qismlarini topadi;
3.GO‘.4
–  to‘g‘ri  chiziqni  belgilaydi,  chizg‘ich  yordamida  bitta  nuqtadan  bir  nechta 
to‘g‘ri chiziq, ikkita nuqta orqali bitta to‘g‘ri chiziq o‘tkazadi, katak daftarda parallel 
va perpendikulyar to‘g‘ri chiziqlarni chiza oladi parallel va perpendikulyar to‘g‘ri 
chiziqlarga doir kundalik turmushdan namunalar (misollar) keltiradi;
3.GO‘.5
–  o‘lchamlari  ma’lum  bo‘lgan  yassi  geometrik  shakllarni  (kesma,  nur,  to‘g‘ri 
chiziq, doira) chizg‘ich, sirkul yordamida katakli qog‘ozga chizadi, ularni qog‘oz, 
sim,  plastilin  va  h.k.lar  yordamida  modellashtiradi,  kesma  va  doirani  teng 
bo‘laklarga bo‘ladi;
3.GO‘.6
–  k
ilometr-metr, metr-detsimetr, detsimetr-santimetr, metr-santimetr, 
santimetr-millimetr o‘rtasida munosabat o‘rnatadi;
3.GO‘.7
– kilogramm-gramm, soat-minut, minut–sekund. Narx-navo, massa, vaqt, yo‘l, 
masofa kattaliklari orasidagi munosabatlarni biladi. 
3.GO‘.8
–  suyuqliklar  hajmlarini  va  jismlarning  vaznini  gramm(g),  kilogram(kg), 
tonna(t) va litr (l) birliklardan foydalanib o‘lchaydi;
3.GO‘.9
– vaqt birliklari: asr, yil, oy, sutka, soat, minut (daqiqa), sekund (soniya) va ular 
orasidagi munosabatlar (1 minut (min) = 60 sekund (s), 1 soat (h) = 60 minut (min), 
1 sutka = 24 soat (h), 1 yil = 12 oy, 1 asr = 100 yil). Soat bo‘yicha vaqtni minutgacha 
aniqlash. Tushdan oldin va tushdan keyingi vaqt. Vaqtga doir misol va masalalar. 
Vaqtni rejalashtirish (kun tartibi);
3.GO‘.10
–  berilgan  perimetri  yoki  tomonlari  bo‘yicha  to‘g‘ri  to‘rtburchak  chizadi  va 
uning yuzini 1 m.kv (m
2
), 1 dm kv. (dm
2
), 1 sm kv. (sm
2
), 1 mm kv. (mm
2
) gacha 
hisoblaydi. Yuzlarni taqqoslaydi;
3.GO‘.11
–  berilgan  rasm  (chizma)lardan  simmetriyaga  oid  shakllar  yoki  simmetrik 
qismlarni aniqlaydi. Ushbu usulda simmetriya o‘qining mavjudligi yoki yo‘qligini 
tekshiradi;
3.GO‘.12
– sodda fazoviy shakllar (piramida, to‘g‘ri burchakli parallelepiped (kuboid)) ta
-
niydi va ularning tasvirlarini biladi;
3.GO‘.13
– shakllarni burish orqali ularning joylashuvini o‘zgartiradi;

---

47