Matematik tasavvurlarni shakllantirish nazariyasi va texnologiyasi

Maktabgacha yoshda bolalarda predmetlarning o’lchamini idrok qilishning o’ziga xos xususiyatlari tog`risida diagnostika.

Bolalarda idrokni qay darajada rivojlanganini aniqlash uchun 5 ta bolajonlar ustida diagnostika õtkazdim. Kerakli uskunlar: turli õlchamdagi oltita halqalardan iborat piramidalar. Tadqiqot topshiriği: Bolalarga piramidalarni katta kichikligi bo'yicha kòrsatib berish. Uni qismlarga ajratish va yig'ish kerakligini tushuntirish.Baholash mezonlari:

1 yuqori daraja(eshitadi, ajratadi, piramidalarni tõğri yiğadi)
2 õrta daraja(eshitadi, piramidani yiğishda qiynaladi )
3 past daraja(eshitmaydi piramidalarni aralashtirib yig'adi )
Bolalar ismlari:Nurangiz ,Zuhriddin ,Samiya ,Shohruh vaSarvar.
Idrok rivojlanishining o'rtacha darajasiga ega bo'lgan 5 ta bolalarda idrok etishning o'rtacha darajasida farq qilar edi, Bolajonlarga kattaligi bõyicha ketma ketlikda piramidalarni yiğishni aytdim. 5 nafar bolajonlar yiğishni boshladi. Zuhriddin va Nurangiz piramidalarni chiroyli qilib ketma ketlikda yiğib bera oldi.Samiya Shohruhbiroz aralashgan holda yiğishdi. Sarvar esa yiğolmadi. Idrok qilish darajasi pastligi aniqlab olganimdan so'ng, Sarvar bilan idrokni rivojlantirish uchun ko'proq shuğullanish kerakligini, hamda unga qo'shimcha topshiriq berish kerakligini aytdim. Idrok qilish darajasi yuqori bo'lgan bolalardan Zuhriddin va Nurangiz ni rağbatlantirib oldim. Idrok qilish darajasi õrta darajada bo'lgan bolalar uchun Samiya va Shoxruxni yanada diqqatli va etiborli bo'lishsa ko'proq mashğulotlarga qatnashsa idrok qilishi ham yanada rivojlanishini aytib õtdim. Bolalar bu diagnostikaga juda katta qiziqish bilan qatnashishdi. Shunday qilib, maktabgacha yoshdagi bolalarda idrok rivojlanishining diagnostikasini shakllantiruvchi eksperiment õtkazish zarurligi aniqlandim.


Adabiyotlar ro'yxati
1.Xasanboyeva.O.U.va boshqalar. «Maktabgacha ta‘lim pedagogikasi».T.., «Ilm ziyo», 2006y.
2. Bikbayeva N.U. Ibragimova Z.I. Kosimova X.I. «Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda elementar matematik tasavvurlarni shaklantirish» T. «O‗qituvchi» ,1995y. 3.SH.M.Mirziуaev ―Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quraviz T 20017y
4. SH.M.Mirziуaev ―Erkin‘ va farovon demokratik o‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz‘‘T 20016y
5. SH.M.Mirziуaev ―Qonun ustunvorligi va inson manfaatlarini ta‘minlashyurt taraqqiyoti va xalq farovoligini garovi‖ T 20016y 4.O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi. O‘zbekiston Respublikasi prezidentining farmoni. O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2017y., 6-son,70-modda. 6.Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat`iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag‘ishlangan majlisidagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi. // Xalq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar, №11
7.M.Jumayev ―Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish metodikasi va nazariyasi‖ T., 2007 y.
8.O.Xasanboyeva va boshqalar. ―Oilada barkamol aqlod tarbiyasi‖T., 2010 y 9.S.X.Jalilova, S.M.Aripova. Maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi, 2013y. 10.SH.A.Sodiqova “Maktabgacha pedagogikasi” ―Tafakkur sarchashmalari nashriyoti. T.,2013y.
11.Raxmonqulova ―Maktabgacha yoshdagi bolalarda matematik tasavvurlarni shakllantirish‖,T.2010y
12. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. T. : O'zbekiston, 1992
13. O'zbekiston Respublikasining "Ta'lim to‘g‘risida" gi Qonuni. Barkamol avlod - O'zbekiston taraqqiyOliy ta’limining poydevori. T. : Sharq, 2O2O-yil
14. Qodirova.F.R, Qodirova R. M, Maktabgacha ta'lim konsepsiyasi. T. Fan va texnologiya 2O’11.
Internet saytlari:
1. http://eduportal.uz/uzb/info/axborOliy ta’lim/59uzb/priloj/
2. http://fikr.uz/posts/Fikr_maktabgacha_talim/1O’138.hta’lim muassasasil
3. http://fikr.uz/posts/Fikr_maktabgacha_talim/1O’839.hta’lim muassasasil
4.www.ziyonet.uz
5.www.edu.uz
6.www.pedagog.uz