Matematik modellashtirish asoslari

3-MAVZU. Matematik modelni qurish usullari
Matematik modelni qurish bosqichlari

• Yigʼilgan maʼlumotlar asosida obʼekt boʼysunadigan qonun yoki qonuniyatlar tanlanadi. Ushbu qonunlar asosida obʼekt matematik tilda yoziladi. Matematik modelni nazariy tadqiqoti oʼtkaziladi

Qonuniyatlar tanlash

• obʼekt tabiatini ifodalovchi kattalikka nisbatan boshlangʼich shart (jism tezligi, boshlangʼich vaqtda populyatsiya soni va shunga oʼxshash) va chegaraviy shartlar shakllantiriladi.

Shartlarni shakllantirish
Matematik formallashtirish, yaʼni matematik modelni yozish jarayoni tugaydi
3-MAVZU. Matematik modelni qurish usullari
Matematik modelni qurish bosqichlari
matematik model
diskret model
dastur
yechish
Bu bosqichda HE utkaziladi. HE natijasida matematik model real obʼektga muvofiqligi tekshiriladi. Modelni modelda ishtirok etayotgan faktorlarga nisbatan sezgirligi oʼrganiladi. Modelda qatnashayotgan kattalik yoki parametrlarni oʼzgarish chegaralari aniqlanadi. MMni real obʼektga moslashtirish ushbu bosqichda bajariladi.
4-MAVZU. Matematik model va uning real obyekti orasidagi muvofiqlik
Model oʼrganilayotgan obʼektning sodda koʼrinishidir. Model hamma vaqt real obʼektdan farq qiladi.
Matematik modellashtirish boshqa modellashtirishlarga nisbatan ustunliklarga ega boʼlsada, hech qachon obʼektni toʼla akslantira olmaydi.
Matematik model va uning real obʼekti orasidagi muvofiqlik – obʼekt va uning matematik modeli dinamikalarining sifat va miqdor jihatdan oʼxshashligi va yaqinligi.
4-MAVZU. Matematik model va uning real obyekti orasidagi muvofiqlik
Аgar obʼekt va uning matematik modelini dinamikalari orasida oʼxshashlik, yaʼni muvofiqlik boʼlmasa, bu muvofiqlikni oʼrnatishning bir necha usullari mavjud:
Matematik modelda ishtirok etayotgan oʼzgarmas kattaliklarni qaytadan baholash.
Matematik modelni yozishda qabul qilingan ishchi gipotezalarni qaytadan koʼrib chiqish.
Real obʼekt haqida qoʼshimcha maʼlumotlar yigʼish.
Yangi yigʼilgan maʼlumotlar asosida modelni qaytadan koʼrib chiqish.