Mas’ul muharrirlar: Olimjon Tojiyev

Madrasa 
- diniy oliy o‘quv yurti. 
Masjid 
-ibodatgox, musulmonlar jamoa 
bo‘lib namoz o‘qiydigan joy, ibodatxona. To‘rda xonaqoq, uning qibla tomonida 
mexrob, mexrobning o‘ng tomonida va’zxonlik uchun minbar, qur’on o‘qiladigan 
maxsus joylar ajratiladi. Xovli saxni, xovli atrofi ayvonlar bilan o‘ralib asosiy tarzda 
peshtoq va gumbazli qilib qurilgan, taxoratxona, azon aytish uchun minoralar 
bo‘lgan. 
Ma’bod 
-ibodatxona. 
Maqbara
-qabr ustiga qurilgan maxsus bino. Oddiy 
turi chorsi xonadan iborat, unga peshtoqli eshik orqali kirish mumkin. Ba’zan 
xonaning to‘rt tomoni ravoqli chordora shaklida bo‘lgan. Murakkab to‘rida 
ziyoratxona, go‘rxona, tagxona kabi maxsus xonalar ham bo‘lgan; me’moriy 
komplekslar ham yaratilgan. Masalan Xo‘ja Ahmad Yassaviy maqbarasi.
Minora
-baland, g‘o‘la shaklidagi inshoot. Odatda masjid tarkibida quriladi. 
Azon aytish uchun xizmat qiladi. Qadimda minoralar kuzatish va xabar berishga 
xizmat qilgan. Yorug‘lik manbayi bo‘lgan joy; mayoq; minora] Biror binoga qo‘shib 
yoki alohida qurilgan, mezana shaklidagi baland inshoot. Masjid minorasi. Buxoro 
minoralari. Minora qubbasi. tsh Amirning dori bor, minori bor, nogoraxonasi bor. S. 
Ayniy, Doxunda. Moviy osmon bilan o‘pishgan minoralar, havorang gumbazlar.. 
savlat to‘kib turadi bu yerda. N. Ulug‘jonov, Samar qand sayqali 
Muqarnas-
ravoqli kosachalardan ustma-ust joylashib tashkil topgan 
murakkab shakldagi bezak turi. Mexrob, taxmon yoki ravoqlarning tepa qismini 

---

Tilshunoslikdagi zamonaviy yo
‘
nalishlar: muammo va yechimlar
264 
yarim gumbaz ko‘rinishiga keltirishda keng foydalaniladi. To‘g‘ri xoshiya turi 
sharofa deb ataladi.
Mezana 
-minoraning tepa qismi, masjid minorasining muazzin azon 
aytadigan yuqori qismi. ; Biror bino (peshtoq,) darvozaxona ustiga qurilishi mumkin. 
Mezona aylana va ko‘p qirrali shaklda bo‘ladi. Ko‘pincha ravoqli darchalar 
galereyasidan iborat, tepasi odatda gumbazcha bilan yopiladi, ba’zan ochiq bo‘lishi 
mumkin. Yaqin oradagi masjid mezanasidan muazzinning azon aytayotgan ovozi 
eshitildi. «Fan va turmush».