Масъул муҳаррир

10
BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARINI MA’NAVIY-AXLOQIY TARBIYALASH 
AHAMIYATI
Abdug‘apporova Gullola 
57 maktab boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Namangan viloyati Chust tumani
Annotatsiya Ushbu maqola boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini ma’naviy-axloqiy tarbiyalash 
ahamiyati to‘g‘risida bo‘lib, unda innovatsion pedagogik texnalogiyalar metodlardan foydalangan 
holda, boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini ma’naviy-axloqiy tarbiyalash borasida fikr va mulohazalar 
berilgan.
Kalit so‘zlar:Madaniyat, pedagogika, boshlang‘ich sinf, innovatsion ta’’lim, ma’naviyat.
Mustaqil O‘bzbekistonning, jamiyatimizning istiqboli, rivojlanish hamda taraqqiyot yo‘li 
huquqiy, demokratik, insonparvar fuqorolik jamiyatini barpo etishdan iboratdir. Bunday 
jamiyatni barpo etish esa yosh avlodni, jumladan, boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini ma’naviy-
axloqiy tarbiyalashga ko‘p jihatdan bog‘liqdir. Shu nuqtai nazardan qaraganda boshlang‘ich 
sinf o‘quvchilarini ma’naviy-axloqiy tarbiyalashda innovasion pedagogik texnologiyalardan 
foydalanish muhim ahamiyatga ega ekanligi aniqlandi. 
Innovasion pedagogik texnologiyalardan foydalanish jarayonida boshlang‘ich sinf 
o‘quvchilarini ma’naviy-axloqiy tarbiyalash samaradorligi oshadi, agar: 
1. umumiy o‟rta maktablarida ma‟naviy-axloqiy tarbiyalash jarayonida innovasion 
pedagogik texnologiyalardan foydalanish imkoniyatlari aniqlanilsa; 
2. innovasion pedagogik texnologiyalardan foydalanishning samaradorligini ta’minlovchi 
omillar hamda ular imkoniyatidan maqsadga muvofiq foydalanilsa;
3. boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini ma’naviy-axloqiy tarbiyalashda qo‘llaniladigan 
innovasion pedagogik texnologiyalarning maqbul tizimi ishlab chiqilsa, o‘quvchilarda ijtimoiy 
ahamiyatga ega bo‘lgan ma’naviy-axloqiy sifatlarni singdirish samarali kechadi.
Bundan tashqari, ota-ona va bola munosabatiga bag‘ishlangan tarbiyaviy soat, kecha, 
kitobxonliklar, o‘quvchini yagona va to‘g‘ri – o‘z ota-onanga qanday hurmat-e’tiborda bo‘lsang 
yoki bepisandlik qilsang, kelajakda sening farzandlaringdan ham senga shunday hurmat e’tibor 
bo‟ladi yoki bepisandlik qaytadi degan – xulosaga olib kelishiga erishish zarur. Boshlang‘ich 
sinf o‘quvchilariga ma’naviy-axloqiy tarbiya berishning mazkur samarali usulidan boshlang‘ich 
maktab o‘quv rejasiga kiritilgan barcha predmetlarini o‘rganish jarayonida oqilona foydalanish 
imkoniyatlarini ishlab chiqish lozimligini alohida ta’kidlaymiz.
Boshlang‘ich sinf o‘quvchisida ma‟naviyatni shakllantirish bo‘yicha ishlar samaradorligini 
oshirish vazifasi ular uchun chop etilayotgan barcha darslik va o‘quv qo‘llanmalarning matnini 
xalqimizning asrlar sinovidan o‘tgan urf-odatlari, axloqiy qarashlarini ifodalovchi qonun, qoidalar, 
pand-nasihatlar, hadislar bilan izchil boyitib borishini taqozo etadi. Ayni paytda boshlang‘ich 
sinflardan boshlaboq, o‘quvchilarda jahondagi boshqa xalqlarning qadriyatlari, urf-odatlariga 
ham hurmat va qiziqishni shakllantirish maqsadi ustuvorlik qilishi zarur. Shuning uchun ham 
darsliklrada boshqa xalqlarning tarixi, urf-odatlari, qarashlari ifodalangan matnlari o‟rin olishi, 
agar shunday materiallar bayon etilgan o‘quv vositalari yaratilgan bo‘lmasa, ularni o‘quvchini 
o‘zi tayyorlashga burchli bo‘lishi maqsadga muvofiqdir. Eng muhimi, mazkur xalqlarning 
taraqqiyot darajasini, yuksalishini tan olishga, ularning turmush tarzidagi ijobiy jihatlarni ijodiy 
o‟zlashtirishga o‟quvchilarni pastki sinflardan boshlab odatlantirib borish, bag‟rikenglikni 
tarbiyalash muhim ahamiyat kasb etadi.
Foydaanilgan adabiyotlar:
1. Azizxo‟jayeva N.N. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. O‟quv qo‟llanma. – 
Toshkent: «O‟zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg‟armasi» nashriyoti, 2006. – 159 
b.
2. Azizxo‟jayeva N.N. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. O‟quv qo‟llanma. – 
Toshkent: «O‟zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg‟armasi» nashriyoti, 2006. – 159 
b.

---

826