Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф. Тақризчилар



Download 62,78 Mb.
bet205/250
Sana11.07.2022
Hajmi62,78 Mb.
#775422
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   250
Bog'liq
Чиникулов Х , Жўлиев А Х Автосохраненный

198-расм. Дикинсония тамғаси. http://wwlife.ru


199-расм. Ергия тамғаси. http://wwlife.ru

Ҳайвонлар ривожланишининг навбатдаги босқичи бўлиб гребневикларнинг пайдо бўлиши саналади (200-расм). Ҳаётнинг кейинги ривожланиши бундан 630 млн йил илгари денгизлар саёзлиги тубида ривожланган ва кейинчалик уларнинг чуқур қисмларига тарқалган булутларнинг пайдо бўлиши билан боғлиқ (201-расм).




200-расм. Гребневик. http://wwlife.ru


201-расм. Булутлар. http://wwlife.ru

Ўсимлик дунёси бактериялар, замбуруғлар ва колониялар тарзида тарқалган кўкяшил сувўтларидан иборат бўлган. Кўкяшил сувўтларининг шиллиқ моддасида қобиқ ва уюшиқлар ҳосил қилган оҳакли моддалар кўп миқдорда бўлган. Бу ҳосилалардан баъзан строматолитлар ва онколитлар деб аталувчи рифсимон таналар шаклланган.
Кечки протерозой океанларида ўша вақтнинг геологик шароитларини тиклаш учун етарли миқдорда кўп сонли ҳайвонлар ва ўсимликлар тарқалган деб ўйлаш мумкин. Бахтга қарши улар скелетсиз бўлганлиги туфайли тошқотган ҳолда жуда кам учрайди. Шунинг учун ҳам кечки протерозой Ер тарихининг олдинги босқичлари каби қабул қилинган умумий стратиграфик табақаларга эгамас.
Венд даврида скелетсиз кўп ҳужайрали организмлар гуркираб ривожланган. Венд биотаси олдинги органик дунё вакилларидан ҳам, кембрий даври вакилларидан ҳам кескин фарқ қилади. Кембрий биотаси кўп сонли ва таксономик томондан хилма-хил бўлган минерал скелетсиз кўп ҳужайрали ҳайвонларнинг қўққисдан пайдо бўлганлиги билан характерланади. Фақат венднинг охиридагина тубуляр хитиноидли ёки минерал скелетли майда шаклларгина пайдо бўлган.
Скелетсиз ҳайвонларнинг жуда яхши сақланганлиги ва кўплиги ҳали озуқа занжирининг оддий ва қисқа бўлганлигидан далолат беради. Чунки венд денгизларининг тубида тўпланган чўкиндилар суст биологик қайта ишланган.
Венд фаунасининг ўзига хос хусусияти бўлиб гигантизм саналади. Диаметри 0,5 м дан ортиқ бўлган медузоидлар, ўлчами 1 м га борувчи дикинсонийларнинг тамғалари кўплаб учрайди. Венд ҳайвонларининг гигантизми уларнинг эволюциясидаги филогенетик тупик ҳақида далолат беради деб тахмин қилинади. Айнан шунинг учун кўп ҳолларда кембрий организмлари орасида венд ҳайвонларининг бевосита авлодларини кўрсатиб бўлмайди. Вендда гигант ҳайвонлар қаторида майда скелетсиз шакллар ҳам яшаган. Эҳтимол, уларнинг авлодлари кембрийнинг бошларида скелетсиз умуртқасизларнинг гуркираб ривожланишига олиб келган (202, 203-расмлар).



Download 62,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   250




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish