Mashinasozlik

HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI 

Avtotransport korxonalarida sanitariya-gigiena holatini aniqlaydigan omillar 

Odamning mehnat faoliyati hamma vaqt malum sharoitlarda kechadi. Bular 

xavo harorati, tezligi, nisbiy namligi, barometrik bosimi qizigan yuzalardan issiqlik 

taralishi  kabi  omillarning  birgalikda  kelishidir.  Agar  ishxona  ichida  bajarilsa,  bu 

omillar  birgalikda  bino  ichida  kelganda  ishlab  chiqarish  binosining  mikroiqlimi 

deyiladi. 

Havo harorati turli manbalardan issiqlik ajralib chiqishlari bilan aniqlanadi. 

Avtotransport korxonalarida bunday manbalar temirchilik o‘txonasi, termik ishlov 

beriladigan  jihozlar,  vannalar,  qizdirilgan  metall  buyumlar  va  boshqalar 

hisoblanadi. Ajralib chiqadigan issiqlik katta kaloriyalar (kkal) bilan, bino ichining 

1,0  m

3

    hajmiga  bir  soatdagi  miqdori  o‘lchanadi.  SHunga  qarab  tsexlarni  shartli 

ravishda “issiq” va “sovuq” deyiladi. 

Issiqlik ajrab chiqishi 20 kkal/ m

3

 · soat (23 Dj/m

3

 · s) dan oshmagan tsex – 

sovuq,  oshsa  –  issiq  dayiladi.  Havo  namligi  undagi  suv  bug‘lari  miqdori  bilan 

aniqlanadi. Detallarni yuvadigan vannalar va boshqa, suyuqlik isitadigan tsexlarda 

havo namligi oshadi. 

ATKlar  binolarida  havo  namligi  turlicha  bo‘ladi:  quritish  kameralarida  5  – 

10  %,  ajratish –  yuvish, shinamontaj, 70 – 80  %  gaavenik bo‘linmalarida,  yuvish 

bo‘limmasida 90 – 95 %; yilning sovuq kunlarida nisbiy namlik 100 % ga yetadi. 

Issiq tsehlarda namlik 25 – 30 % bo‘ladi. 

Havo  namligi  mutloq,  maksimal  va  nisbiy  bo‘ladi.  Mutloq  namlik  (A)  – 

muayyan  havoning maьlum  hajmidagi suv  bug‘lari  massasini  bildiradi. Maksimal 

namlik  (M)  –  berilgan  haroratda  havoda  bo‘lishi  mumkin,  eng  ko‘p  suv  bug‘lari 

miqdori (to‘yinish holati). 

Nisbiy namlik (V) – mutloq namlik (A)ning maksimal namlik (M)ga nisbati 

(%) bilan o‘lchanadi.