“mashinasozlik texnologiyasi va avtotraktorsozlikda yangi texnologiyalar”

“mashinasozlik texnologiyasi va avtotraktorsozlikda yangi texnologiyalar”

54-19 gurux talabasi Baxodirov Alimardon

• Ishlab chiqarish va texnologik jarayonlar Mexanika sexlarini loyihalashda hal qilinishi kerak bo'lgan asosiy masalalarning eng murakkabi mahsulot detallarini tayyor­ lash uchun texnologik jarayonni loyihalash va bu jarayonlarni bajarilishini tashkil qilish shaklini ishlab chiqishdir.

Texnologik jarayon

• Texnologik jarayon deganda materialni yoki yarimfabrikatni ketma-ket shakli, o'lchami va material xususiyatining detal yoki mahsulot olish maqsadida o'zgarishi tushuniladi. Ishlab chiqarish jarayoni deganda material va yarimfabrikat- lardan tayyor mashina olish uchun bajariladigan barcha jarayon- lar yig‘indisi tushuniladi.

Ishlab chiqarish jarayoniga faqatgina detal olish va mashina yig'ish uchun asosiy jarayonlar kiribgina qolmay, balki asosiy jarayonlarning bajarilishini ta’minlovchi yordamchi jarayonlar ham kiradi (masalan, material va detallarni tashish, nazorat qilish, moslama va asboblar tayyorlash, asboblarni charxlash). Ishlab chiqarish jarayoni quyidagi bosqichlarga bo'linadi: 1. Detallar zagotovkasini tayyorlash, quyish, bolg'alash, shtampovkalash yoki prokat materiallarga dastlabki ishlov berish. 2. Kerakli o'lchamli va shakldagi tayyor detal olish uchun zago- tovkalarga metall kesish dastgohlarida mexanik ishlov berish. 3. Uzellar va agregatlarni yig'ish, ya’ni alohida detallarni uzellarga, uzellarni agregatlarga biriktirish, yakka tartibli ishlab chiqarish sharoitida chilangarlik ishlov berish va detallarni yig'ish joyiga tashish ishlari bajariladi, ommaviy va yirik seriyali ishlab chiqarish sharoitlarida qo'llanilmaydi. Ushbu ishlab chi­ qarishlarda metall kesish dastgohlarida detallarga ishlov ben- ganda chegaraviy kalibrlar qo'llanilib, detallarni o'zaro alma- shuvchanligiga erishiladi. 4. Yaxlit mashinani um um iy yig'ish. 5. Mashinani sozlash va sinash. 6. Mashinani bo'yash. Bo'yash ishlari bir nechta jarayondan ibo­ rat bo'lib, texnologik jarayonning turli bosqichlarida bajariladi, ma­ salan, shpaklyovka, gruntovka, birlamchi bo'yash, ishlov berilgan de- tallami bo'yash va yaxlit mashinani yakunlovchi bo'yash ishlari. 4.5. Texnologik jarayonning asosiy masalalari Mexanik ishlov berish texnologik jarayonini loyihalash quyi­ dagi asosiy masalalar asosida olib boriladi: