Mashinasozlik texnologiyasi va avtomatlashtirish

Amaliy mashgulot № 14
Mavzu: Tekis yuzalarga ishlov beruvchi toresli frezani loyxalash.


Ishdan maxsad: Tekis yuzalarga ishlov beruvchi toresli frezani loyxalash o’rganish.
Nazariy qism.
Toretsli qо‘ndiruvchi freza.

Toretsli frezalar silindrsimon va toretsli yuza-larda tishlarga ega bо‘lib asosiy kesish ishini slin-drik yuzasiga joylashgan tishlari bajaradi. Torets qismidagi tishlari esa ishlov beriladigan yuzani to-zalaydi. Ish jarayoni silindrsimon frezaga qaraganda toretsli frezada bir qancha teks bajariladi. Bu frezani о‘lchamlari yrik va mayda tishlari uchun (stand) 24359-80 GOST bо‘yicha standartlashtirilgan D=40-110 mm - gacha ishlab chiqariladi.

Disksimon freza ular tо‘rtga bо‘linadi:
a) Pazsimon.
b) Ikki tomonli kesuvchi.
v) Uch tomonli kesuvchi.
g) Moslanuvchi.
Disksimon pozlarga ishlov beruvchi frezalar faqat silindrik yuzalarda tishga egadur.Ishqalanishni kamaytirish uchun frezani torets qismidagi plandagi yordamchi burchak ₁-tapminlash kо‘zda tutiladi.
Frezani loyihalash jarayonida ahamiyatga ega bо‘l-gan о‘lchami, bu uning eni V-chunki freza, yuzalariga ish-lov berish uchun mо‘ljallangan. Bu frezaning asosiy о‘l-chamlari 3755-78 yil.GOST bо‘yicha standartlashtiril-gan va tashqiy diametri bо‘yicha D=50:100mm ishlab chiqariladi.
Uch-tomonli disksimon frezani tishlari silindrsimon yuzasidan va ikkala torets qismida joy-lashgan bu freza detallarida yuzalarni hosil qilishda va quymada hosil bо‘lishi yuzalarga ishlov berishda qо‘llaniladi.
D=62:125 mm gacha standartlashtirilgani diametr bо‘yicha ishlab chiqariladi.

Frezani asosiy konstruktiv elementlariga quyi-dagilar kiradi.

Frezani diametri -D
Frezani о‘qini (opravkasini) diametri -d
Tishlar soni - Z
Tishni umumiy balandligi -N
Kertilish masofasi -K;

Ishlov berilayotgan detalni profilini balandligi - h

D= D₁+2N

umumiy holatlari uchun D₁=(2.0 : 1.6) d
Frezani opravkasini diametri mustaxkamlika hisoblash yо‘li bilan aniqlanadi.
Tishni umumiy balandligi

N = h + k + 2 mm;

h = 1 : 2 mm; teng.

Frezani tishini kertilish masofasi

D
K=   tg  ;
Z
Frezani tish osti ariqchasini radusini quyidagicha aniqlaymiz .
r/R=Sin ( /2
Z1=R1· Sin( /2
R1=0.5D- h- (·K

Bu yerda (·K birdan kichik koeffitsent bо‘lib (=4/5

Frezani tishlari soni: frezani tishlarining so-nini aniqlashda quyidagilarga eptibor berilishi shart tishni yetarlik mustahkamlmka ega bо‘lishini va ularni ariqchalariga qirindini joylashishni bundan tashqari esa tishni charxlanishini hamda yemirilishni, frezani tishlari asosan oldingi yuzasi bо‘yicha charxla-nadi, natijada esa qirindi joylashuvi ariqchani xaj-mi kattalashadi bir tomondan esa tishni mustahkamli-gi kamayadi. Shuning uchun quyidagi bog‘liqlikni usha-lishi shart.

R = (0,8 -1,0) N.

bu yerda R - tish qalinligi.

Yuqorida keltirganlardan kelib chiqadiki frezani diametri kattalashgan sari uning tishlari sonini kamayib boradi.

I.I. Smenchenko kо‘rsatkichlarga asoslanib quyi-dagi jadvaldan tishlar sonini qabul qilish mumkun

.

D	40 - 45	50 – 55	110 - 125	150 – 230
Z	16	14	10	8

Davlat standartlariga asosan freza quyidagi diametrlar bо‘yicha tayyorlanadi.

D = 40 - 230 mm;