Mashinasozlik texnologiyasi va avtomatlashtirish

Amaliy mashgulot № 11

Mavzu: Qattiq qotishma plastinkasi bilan ta’minlangan qo`ndiruvchi pichoqlari o`rnatiluvchi razvyotkani tuzilishi va hisoblashni o`rganish

Ishdan maqsad: Qattiq qotishma plastinkasi bilan ta’minlangan qo`ndiruvchi pichoqlari o`rnatiluvchi razvyotkani tuzilishi va hisoblashni o`rganishni tahli qilish

Nazariy qism
Yig’ma freza tishlari ma’lum bir tanaga yig’iladigan frezalar keng qo’lanilib va shu bilan bir qatorda yuqori sifatli asbobsozlik po’latini oz miqdorda sarflashga imkon beradi va zamonaviy qattiq qotishma plastinkasidan yuqori unimdorlikda foydalaniladi. Qattiq qotishma plastinkasi kavsharlangan keskichlar esa GOSTlarda o’tuvchi, sirtki yo’nuvchi, qirquvchi, kengaytiruvchi faska xosil qiluvqi va shakldor keskichlarning turlari va o’lchamlari keltirilgan.
Standartlashtirilgan keskichlardan tashqari bir qancha takomillashtirilgan keskichlar mavjud bo’lib ular tokar novotorlar tomonidan tavsiya etilgan va turli holatlarda qo’llaniladi. Standartlashtirilgan keskichlar kesish jarayonida surish miqdori 0,5 mm/ayl yuqori bo’lganda ishlov berilayotgan yuzaning belgilangan tozaligini ta’minlay olmaydi. SHu kamchilikni yo’qotish uchun G.N. CHernavskiy tomonidan maxsus kesish tig’iga ega bo’lgan keskich ishlab chiqilgan. Bu keskichni asosiy afzalligi uning yordamchi kesuvchi tig’i K uzunlikda surishning yo’nalishi bo’yicha charxlanadi. Ish jarayonida K=S+(0,8+1,5) mm qabul qilinadi.
Ishlab-chiqarish korxonalarining yetakchi mutaxassislari tomonidan aylanishlar soni chegaralangan dastgoxlarda mexnat samaradorligini oshirish maqsadida keskichni quyidagi konstruktsiyasi tavsiya etilgan.
Misol:
Qattiq qotishma plastinkasi bilan ta’minlangan pichoqlar o’rnatiluvchi qo’ndiruvchi razvyortkani 55N7 ochiq teshikka ishlov berish uchun hisoblansin. Zagotovka materiali po’lat 40XN. Mustaxkamligi (-105kgs/mm²). Oldindan teshikni diametri d=54.65mm. Topshiriq variantlari №5 jadvalda keldtirilgan.
Echish.
1.Razvyortkani kesuvchi qismini D₀=55H7 teshikka ishlov beruvchi diametrini topamiz. Ishlov beriladigan teshikni dopusklar maydoni D₀ standart ST SEV 144-75 dan teng.
55^+0.35 (D_0max=55.035; D_min=55.00)
Razvyortkani maksimal diametri
D_max=D_0max-0.15IT.
Razvyortkani minimal diametri
D_min=D_0max-0.35IT.
bu yerdan
0.15IT=0.15*0.035=0.00525=0.006mm;
0.35IT=0.35*0.035=0.0125=0.013mm;
SHunday qilib
D_max=55.035-0.006=55.029mm;
D_min=55.024-0.013=55,016mm;
2. Razvyortkani gabarit o’lchamlarini GOST 11176-71 bo’yicha qabul qilamiz.
3. Razvyortkani pichoqlari uning tanasiga mahkamlanish konstruktsiyasi va pichoqlarni asosiy o’lchamlarini GOST 2568-71 bo’yicha qabul qilamiz.
4. Razvyortkani pichoqlarini uzunlik o’lchami bo’yicha konusliligini 0.05mm qabul qilamiz.
5. Razvyortkani kesuvchi qismini geometrik parametrlarini normativ (6,7) kartadan qabul qilamiz yoki ma’lumotnomadan (16); Plandagi bosh burchak , oldingi burchagi , zabir qismidagi orqangi burchagi , chegaradagi orqangi burchagi , pichoqni spinkachidagi orqangi burchagi , lentasini eni f=0.2-0.25mm.
6. Zabor qismini uzunligi

bu yerda

Razvyortkani diametriga asosan m=2mm qabul qilamiz.
U holda
7. Razvyortkani tishlari soni.
.
Konstruktiv mulohazalarga asoslanib va pichoqlarni razvyortka tanasiga mustahkam mahkamlanishini inobatga olib pichoqlari sonini Z=10 qabul qilamiz.
8. Razvyortkani tishlarini burchakli qadamini (1) 177-bet, 75-jadvaldan qabul qilamiz;
9. Konussimon teshikni va shponka ariqchasini o’lchamlarini GOST 9472-70 bo’yicha qabul qilamiz. Teshik konusligi 1:30, teshik diametri d=22mm, pazni eni v=7,4N13^(+0,18)mm, paz chuqurligi l=7.6H^(+0.18)mm, paz radiusi R=1-3.7mm, paz o’qini siljishi chetlanish Z=0.1mm, konusli teshikni og’ish burchagi og’ish burchagi chetlanishi
10. Qattiq qotishma plastinkasini 40XN po’latga ishlov berish uchun T15K6 shakli 2623A GOST 2209-82 bo’yicha qabul qilamiz. Kovsharlovchi element sifatida latun L68. Razvyortkani tanasini va pichoqlarini materiali uchun po’lat 40X-ni GOST 4543-7- bo’yicha qabul qilamiz.

11. Qattiq qotishma plastinkasi bilan ta’minlangan razvyortka uchun texnik shartlarni GOST 5735-71 bo’yicha qabul qilamiz. Razvyortkani ishchi chizmasini eskizini chizamiz, asosiy talablar yoziladi.

Qo’ndiruvchi yig’ma razvyortkani ishchi chizmasi.

1. 
   Razvyortka pichoqlarining materiali – T15K6.
   
2. 
   Razvyortka tanasining materiali - po’lat 40X.
   
3. 
   Kesuvchi qismining qattiqligi – HRC 62-68.