Mashinasozlik texnologiyasi

3. Frezalar bilan ishlov berish

Frezalar bilan tanavorlarga ishlov berishda Qora, yarim-toza va toza frezalash, yon sirtli frezalar bilan ishlashda еsa yupqa frezalash va bir martali frezalash usullari qо’llaniladi (12.2-rasm).

12.2-rasm. Frezalash. (a)- silindrik, (b)-yon sirtlik

Qora frezalashni quyma va bolg’alangan tanavorlarni boshlang’ich ishlov berishda qо’yimlari 3 mm dan katta bо’lganda qо’llaniladi. Tekis yuzalarni qora frezalash ularni tо’g’ri tekislikdan og’ishini 1 m. uzunlik masofasida 0,15-0,3 mm aniqlik oralig’ida va R_z=160-80 mkm g’adir-budirlik oralig’ida bо’lishini ta’minlaydi.

Yarim-toza frezalashni geometrik shakl xatoligini va fazoviy og’ishini kamaytirish maqsadida qо’llaniladi. Bu 1 m. uzunlik masofadagi tо’g’ri tekislikdan og’ishini 0,1-0,2 mm oralig’ida va g’adir-budirligini еsa Rz=80 - 40 mkm oralig’ida bо’lishini ta’minlaydi.

Toza frezalash yakunlovchi ishlov berish usuli о’rnida qora va yarim-toza frezalashdan keyin, yoki qora о’tuvlar aro ishlov berishdan keyin pardozlov ishlovi berilishi oldidan qо’llaniladi. Toza frezalash, 1 m uzunlik masofadagi tо’g’ri tekislikdan og’ishini 0,04-0,08 mm aniqlik oralig’ida va tozaligi еsa R_z=40-20 mkm va R_a=2,5 mkm oraliqlarida bо’lishini ta’minlaydi.

Yupqa frezalashni yon sirtli frezalar bilan yassi yuzalarga yakunlovchi ishlov berish usuli sifatida qо’llaniladi. Yupqa frezalash uchun qо’yimi 0,2-1 mm oralig’ida olinadi. Yupqa frezalash, 1 m. uzunlik masofadagi tо’g’ri tekislikdan og’ishini 0,02-0,04 mm aniqlik oralig’ida va tozaligi R_a=2,5-0,63 mkm oralig’ida bо’lishini ta’minlaydi.

Bir martalik frezalashni qо’yimi 2 mm dan kam bо’lgan tanavorlarga ishlov berishda qо’llaniladi. Bu, 1 m. uzunlik masofadagi tо’g’ri tekislikdan og’ishini 0,06-0,1 mm aniqlik oralig’ida va tozaligi еsa R_z= 40-20 mkm oralig’ida bо’lishini ta’minlaydi.

Frezalashda tezlik rejimlarini oshirib ishlov berishda: qora frezalashda R_z=80-40 mkm g’adir-budirlikni; yarim-tozada R_z=40-20 mkm R_a=2,5 mkm ni va toza frezalashda R_z=20 mkm va R_a=2,5-1,25 mkm tozaliklar olinadi.