Mashinasozlik texnologiyasi

III. Yassi tasmali uzatmaning hisobi

Hisoblash uchun dastlabki ma’lumotlar: Uzxatilayotgan quvvat Pt=3 kVt; Yetaklovchi (kichik) shkivning aylanishlar chastotasi n_dv=953 min^-1 ; Uzatish nisbati i₁=i_tas=3 ; tasmaning sirpanish koeffitsienti ℇ= 0.01 - 0.02.

1. Yetaklanuvchi shkivning diametri D1, mm, aniqlanadi. T₁ = 30.062 N·m

D₁= 6· D₁= 186.564 mm

ГОСТ 17383—73 standart qatoridan D₁= 180 mm deb qabul qilamiz.

2. Yetaklanuvchi shkivning diametri D₂, mm, aniqlanadi. ℇ= 0.01

D₂= D1·i_tas·(1- ℇ) D₂= 534.6 mm,

ГОСТ 17383—73 standart qatoridan D₂= 500 mm deb qabul qilamiz.

3. Uzatishlar nisbati,

i= i= 2.806

Uzatish nisbati farqi, = -6.46 ˂ 3% gacha ruxsat etiladi.

4. O’qlararo masofa,

a= 2·(D₁+D₂) a= 1.36 x 10³ mm

5. Kichik shkivning qamrov burchagi,

α= 180 - 60· α= 166°

6. Tasmaning uzunligi, mm

L= 2·a+0.5·π·(D₁+D₂)+ L= 3.787 x 10³ mm L= 3800 mm.

7. Tasmaning tezligi, m/s n₁= 953 min^-1

ν= ν= 8977 mm/s ν= 8.97 m/s

8. Aylana kuch, N

F_tas= F_tas= 334.448 N

9. 7.1- jadvaldan B 800 markali tasmani tanlaymiz.

Z=2 δ₀= 1.5 mm p₀= 3 N/m

Quyidagi shartni tekshiramiz,

δ≤δt δ= δ₀·Z δ= 3 mm,

δt= 0.025·D₁ δt= 4.5 mm

Shart bajarilmoqda.

10. Qamrov burchagi koeffitsienti,

Cα= 1 – 0.003·(180 – α) Cα= 0.958

11. Tasma tezligi tasirini hisobga oluvchi koeffitsient,

Cν= 1.04 – 0.0004·ν² Cν= 1.008

12. Ishlash rejimini hisobga oluvchi koeffitsient, Cp= 1

13. Uzatma markazlari chizig’i qiyaligini hisobga oluvchi koeffitsient,

Qiyalik 60° gacha bo’lganda CƟ= 1 deb qabul qilinadi.

14. Qistirma enining 1 mm ga ruxsat etilgan ishchi yuklama,

(p)= p₀·Cα·Cν·C_p·C_Ɵ (p)= 2.897 N/m

15. Tasmaning eni,

B_tas ≥ B_tas= 57.723 mm, 7.1- jadval bo’yicha B_tas= 63 mm deb qabul qilamiz.

16. Tasmaning dastlabki tarangligi, N

σ₀= 1.8 MPa, F₀= σ₀·B_tas·δ F₀= 340.2 N

17. Tasma tarmoqlaridagi kuchlanishlar, N

Yetaklovchinikida,

F_{tas 1}= F₀+0.5·F_tas F_{tas 1}= 507.42 N

Yetaklanuvchinikida,

F_{tas 2}= F₀-0.5·F_tas F_{tas 2}= 172.97 N

18. F_{tas 1} kuch tasiridan kuchlanish, MPa

σ₁= σ₁= 2.685 MPa

19. Eguvchi kuchlanish, MPa

E_eg= 100 MPa, σ_eg= E_eg· σ_eg= 1.666 MPa

20. Markazdan qochma kuch tasiridan kuchlanish, MPa

p= 1100 MPa, σν= p·ν²·10^-6 σν= 0.88 MPa.

21. Maksimal kuchlanish, MPa

σ_max= σ₁+σ_eg+σν σ_max= 5.236 MPa.

22. Tasmaning umrboqiyligini aniqlash:

Aylanib o’tishlar soni: λ= λ= 2.36 x 10^-3 sek^-1

Ci= 1.5· – 0.5 Ci= 1.615

Cn= 1 - o’zgarmas yuklamada.

Umirboqiylik, soat σ₁= 7 MPa,

H₀= H₀= 5.426 x 10⁶ soat.

23. Uzatma validagi yuklama, N

Sin = Sin 83^o= 0.9925 Ftv= 3·F₀· Sin Ftv= 1012.945 N

IV. Reduktor vallarining dastlabki hisobi.

Kamaytirilgan ruxsat etilgan kuchlanish bo’yicha buralishga dastlabki hisobni o’tkazamiz. Bunda vallarning, shesternya, tishli g’ildirak va podshipnik osti diametrlarini aniqlab, eskizini chizamiz.

1. Buralishga ruxsat etilgan kuchlanish qiymati [𝜏]= 20 MPa bo’lganda yetaklovchi valning chiqish oxiridagi diametri quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi:

T₁= 30.062 N·m dv₁= dv₁= dv₁= 19.712 mm

Val diametrini quyidagicha qabul qilamiz: dv₁= 20 mm.

2. Podshipnik osti bo’yninig diametric dp₁= 25 mm. Shesternya val bilan birgalikda tayyorlangan.