Mashinasozlik ishlab chiqarishini avtomatlashtirish

 
Selsinlar  
Zamonaviy texnikada bir-biridan juda uzoq masofalarda joylashgan va o‗zaro 
mexanik bog‗lanmagan mexanizmlar o‗qlarining sinxron aylanish yoki burilishiga 
juda  ko‗plab  zarurat  paydo  bo‗lmoqda.  Bu  masala  ko‗proq  sinxron  aloqa  elektr 
tizimlari yordamida yechiladi.    
 
 
 

---

64 
 
Sinxron  aloqa  hisoblangan  bunday  elektr  aloqa    bir-biridan  masofada 
joylashgan  ikki  yoki  bir  nechta  mexanik  bog‗lanmagan  mexanizm  o‗qlarini  bir 
vaqtda aylanishini yoki burilishini ta‘minlaydi. 
Texnikada sinxron aloqa tizimlarining ikkita asosiy ko‗rinishi ko‗p tarqalgan: 
elektrik val(sinxron aylanish) tizimi va burcha uzatish(sinxron burilish) tizimi.  
Sinxron  aylanish  tizimlari  qarshilikning  katta  momentlariga  ega  bo‗lgan  bir-
biridan  masofada  joylashgan  mexanizm  o‗qlarini  sinxron  aylanishini  amalga 
oshirish  talab  etilgan  joylarda  qo‗llaniladi.  Sinxron  aylanishlar  oddiy  elektr 
mashinalar,  ko‗proq  uch  fazali  asinxron  dvigatellar  yordamida  amalga  oshadi. 
Bunday  holatda  dvigatellar  rotorlarining  cho‗lg‗amlari  bir-biri  bilan  bog‗langan 
bo‗ladi, statorlar cho‗lg‗amlari uch fazali tok tarmog‗idan ta‘minlanadi. 
Sinxron  burilish  tizimlari  masofadan  boshqarish,  rostlash  yoki  nazorat  qilish 
uchun  qo‗llaniladi.  Ko‗proq  sinxron  burilish  uncha  katta  bo‗lmagan  induksion 
elektr  mashinalari  –  uch  fazali  yoki  bir  fazali  selsinlar  yordamida  amalga 
oshiriladi.