Mashinalarni traktorga ulash usullari va qurilmalari, ularni tuzilishi va ishlashi

Don tozalash mashinalari vazifasiga qarab ikki turga bo‘linadi:
- umumiy ishlarni bajarishga mo‘ljallangan–boshoqli, dukkakli, texnik va o‘t o‘simliklari urug‘larini dastlabki tozalashga mo‘ljallangan mashinalar;
- urug‘lik donni tozalash uning yuzasini holati, don va aralashmaning shakli va zichligi kabi xususiyatlariga qarab tozalash mashinalar kiradi.
Ishchi qismlarining tarkibiga qarab umumiy ishlarni bajarishga mo‘ljallangan mashinalar: faqat havo bilan tozalaydigan hamda havo–g‘alvirli mashinalar (ishchi qismlari: g‘alvirli va havo bilan tozalaydigan qurilmalar) kabi turlarga bo‘linadi;
Mashinani xirmonda harakatlanishiga qarab: muqim va harakatlanuvchi mashinalarga bo‘linadi.
Bugungi kunda donni dastlabki tozalash ishlarida asosan havo – g‘alvirli qismlar bilan jihozlangan OVS-25A don tozalash mashinasidan (3.13-rasm) foydalaniladi. Ushbu mashina bilan donni tozalash paytida undagi barcha begona qo‘shilmalar, jumladan, poya bo‘laklari, begona o‘t urug‘lari, tosh, kesak va chala yanchilgan boshoq qismlari ajratib olinadi va chiqitga chiqariladi.

44. . Kartoshkani tozalash texnologiyasi va mashinalari

Kombaynlar yordamida terib olingan kartoshka tarkibida 20% gacha chiqindilardan, shundan 15% kesaklardan iborat bo‘ladi. Shuning uchun kartoshka tuganaklarini turli hil chiqindilardan - kesak, tosh va zahalangan tuganaklardan tozalash ishlari bajariladi.

Kartoshkani chiqindilardan tozalashda mexanik, gidravlik, elektrik, elektromagnit, aerodinamik, ishqalanish kuchidan foydalanish usullardan foydalaniladi:
Mexanik usulda ishlov berish mashinalari ishchi qismlarining turiga qarab kuyidagicha: aylanadigan valikli (rolikli); transporterli (tasmali, to‘rli); tekis g‘alvirli; silindrsimon g‘alvirli (barabanli); aralashgan turlarga bo‘linadi. Kartoshkani chiqindilardan tozalashda mexanik, gidravlik, elektrik, elektromagnit, aerodinamik, ishqalanish kuchidan foydalanish usullardan foydalaniladi.