Машиналардан фойдаланиш ва таъмирлаш кафедраси доценти

Машиналардан фойдаланиш ва таъмирлаш кафедраси доценти
Бердимуратов Парахат Тажимуратович
Танспорт воситаларидан қишлоқ ва сув хўжалигида фойдаланиш. Ўзбекистон транспорти. Қишлоқ хўжалигида трактор ва автомобилларнинг ўрни, уларнинг яратилиш тарихи ва ривожланиш истиқболи
МАВЗУ02
Қишлоқ ва сув хўжалигида транспортдан фойдаланиш
ФАН:
Мавзу-2. Танспорт воситаларидан қишлоқ ва сув хўжалигида фойдаланиш. Ўзбекистон транспорти. Қишлоқ хўжалигида трактор ва автомобилларнинг ўрни, уларнинг яратилиш тарихи ва ривожланиш истиқболи
Режа:

• Ўзбекистон транспорти
• Қишлоқ хўжалигида фойдаланиладиган трактор ва

автомобиллар, уларга қўйиладиган талаблар
2. Трактор транспорт агрегатлари турлари, туркумланиши

• Автомобилларнинг туркумланиши, Автомобилларнинг

белгиланиши
4. Автомобилларнинг халқаро туркумланиши
Адабиёт ва манбалар:
1. М.С.Ходош Грузовые автомобильные перевозки. М.,Транспорт. 1980.
2. Интернет сайтлари

ХХII аср халқимиз турмуш тарзининг ўсиш, сонининг кўпайиш, фаровонлигининг ортиш, қишлоқларнинг шаҳар қиёфасига айланиш, янгиланиш, шаҳарларимизнинг навқирон тус олиш асри ҳисобласак муболаға бўлмайди. Булар қаторида транспорт тизими ҳам ривожланиб бормоқда. Транспорт ҳар бир регион ҳалқ хўжалиги комплексининг ажралмас бўғини ҳисобланади. Транспортнинг қудратисиз ҳар қандай масштабдаги минтақаларни самарали ва ратсионал ривожланишига эришиб бўлмайди.
Хозирги кунда Ўзбекистон қудратли транспортга эгадир. Шаҳарларнинг асосий транспорти сифатида атомобиллар, автобуслар, такси, трамвай, метро, монорелсли юллар қўлланилмоқда. Салмоқли юк ташишлар умумий ишларга мўлжалланган автомобиллар билан амалга оширилмоқда. Шулардан анча қисми ихтисослаштирилган ва шаҳар шароитига мослаштирилган транспорт воситалари билан бажарилмоқда. Шуни таъкидлаш керакки, Тошкентда Ўрта Осиёда ягона бўлган метро тизими фаолият кўрсатади.
Қишлоқ ва сув хўжалиги ишлаб чиқаришида юкларни ўз вақтида олиб кетиш ва этказиб беришда ҳам транспорт алоҳида ўрин тутади. Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирликлари тасарруфидаги сув ва қишлоқ хўжалиги бошқармалари, жойлардаги бўлимлари, ирригатсия тизимлари хавза бошқармалари, жойлардаги ташкилотлари, транспорт корхоналари, машина-трактор парклари, қурилиш-монтаж корхоналари, давлат унитар корхоналари сув ва қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришининг асосий бажариладиган ишларидан ҳисбланади.
Юк айланмасининг 90 % дан ортиғини темир юл транспорти эгаллаган. Бу турдаги транспортнинг асосий ўрни унинг йил давомидаги ҳар қандай об-ҳаво шароитида қатъий назар юқори даражадаги юк ўтказиш қобилияти ва муқимлигидир.
Ҳозирги кунда Ўзбекистоннинг темир юллари узунлиги қарийб
4минг км дан ортиқдир. Ўзбекистоннинг темир юл билан таъминланганлик даражаси бошқа қўшни давлатларга нисбатан (Қозоғистондан ташқари) анча юқори бўлиб, юлларнинг ҳолати яхши ва кўп техникалар билан жихозланган.