"Машиналар яратишнинг техник асослари" фанидан 1 – амалий машғулот

Техник топшириқ; техник таклиф ва мулоҳазалар; эскиз лойиҳа; техник лойиҳа; ишчи лойиҳа.
Техник топшириқ буюртмачи томонидан берилади. Техник топшириқда машинанинг номи, тавсифи, қўлланиш соҳаси ва жойи, ишлаб чиқаришнинг мўлжалдаги миқдори, таклиф этилаётган серияси, техник – иқтисодий кўрсатгичлари, технологик ва механик параметрлар, юритма тавсифи, лойиҳалашни ва тажриба нусхасини тайёрлаш босқичлари акс эттирилган бўлади.
Техник таклиф ва мулоҳазалар топшириқни ижро этувчи ёки бажарувчи – конструкторлар томонидан киритилади. Бу босқичда график қисм, схема, жадвал, ҳисоблар, патент формуласи, техник даражаси ва сифати ишлаб чиқилади. Бунда муҳандис – конструктор, дизайнер – конструктор, иқтисодчи, технолог, эргономика бўйича мутахассис, врач, социолог, техника ва атроф-мухит мухофазаси бўйича мутахассислар иштирок этиб, бир неча вариантларда ўз таклиф ва мулоҳазаларини билдиради. Натижада мукаммал, рақобатбардош машина юзага келади.
Эскиз лойиҳа техник топшириқ асосида тузилади. Эскиз лойиҳа– хомаки лойиҳадир. Эскиз лойиҳа машинанинг умумий кўриниш чизмалари, детал ва узелларни конструктив схемаси ва хомаки иқтисодий самарадорлигини кўрсатувчи ҳамда асосий параметрлари ҳисоб қилинган тушунтириш хатини ўз ичига олади.Унда умумий принципиал конструктив ечимларни ва унинг вазифаси, асосий ўлчамлари акс этган бўлади.
Техник лойиҳа техник топшириқ ва эскиз лойиҳа асосида тузилади. У лойиҳанинг график қисмини, схемалар (кинематик, гидравлик, пневматик, электрик) материал танлаш, чизмаларга ўлчамлар қўйиш, технологик жараёнларни аниқлаш, фойдаланиш кўрсатгичлари, иқтисодий асослаш, патент тозалиги, стандартлаш ва унификациялаш даражаси, хавфсизлик техникасини ўз ичига олади.
Техник лойиҳа – машина тузилиши ҳақида тугал техник ечимларни ўз ичига олади ва ишчи хужжатларни тайёрлаш учун асос бўлиб хизмат қилади.
Ишчи лойиҳа техник лойиҳа асосида тузилиб, унда техник лойиҳанинг материаллари ажратиб кўрсатилади. Унда машина ва унинг узеллари, умумий кўриниши чизмаларига ўлчамлар, допуск – посадкалар, техник тавсиф, конструктив ҳисоблар, фойдаланиш талаблари, технологик жараёнлар тузиш, техника хавфсизлиги қоидалари ўз аксини топади.