Машиналар ишончлиги ва техник сервис. Machine reliability and maintenance


VI боб. Таъмирлаш-техсервис корхоналарини техник-иқтисодий



Download 12,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/305
Sana25.02.2022
Hajmi12,49 Mb.
#276516
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   305
Bog'liq
Машиналар ишончлиги ва техник сервис

VI боб. Таъмирлаш-техсервис корхоналарини техник-иқтисодий
баҳолаш……………………………………………………….......408 
6.1. 
Муқобил МТП ларнинг техник-иктисодий самарадорлигини 
бахолаш......................................................................................................408 
6.2. Лойиҳаланилаѐтган таъмирлаш-техсервис корхоналарининг асосий 
техник-иқтисодий кѝрсаткичларини аниқлаш…………………………413 
6.3. Лойиҳаланаѐтган таъмирлаш – техник сервис корхонасини техник 
иқтисодий баҳолаш асослари……………………………………………418 
6.4. Двигател цилиндрлар блоклари ѝзак бѝйин ѐстиқчаларини тиклашнинг 
техник – иқтисодий самарадорлигини аниқлаш усули………………...424 
6.5. «Машиналар ишончлилиги ва таъмирлаш» фанига тегишли курс 
лойиҳаси ва битирув малакавий ишларини (БМИ) бажаришга оид 
услубий кѝрсатмалар……………………………………………………..430 
Илова: тест саволлари ……….........................................................................439 
 


 
К И Р И Ш 
Республикамиз агросаноат мажмуасида (АСМ) янги таъмирлаш-техник 
сервис тизими шаклланмоқда. Ейилган конструктив элементларни, бузилган 
агрегатларни ва таъмирлаш-техсервис базаларини лойиҳалаш асосларини 
ѝрганиш мазкур фаннинг асосий ѝрганиш соҳаси ҳисобланади. 
2010 йилнинг 1 апрел ҳолатига республикамизда 80628 та фермер 
хѝжалиги бѝлиб, уларнинг биттасига ѝртача 62,4 га ер майдони тѝғри келади. 
Пахтачилик ва ғаллачилик йѝналишида 41827 та (битта фермернинг ѝртача ер 
майдони 84,5 га), сабзавотчилик ва полизчиликда 4036 та (19,1 га), боғдорчилик 
ва узумчиликда 22159 та (9,5 га), чорвачиликда 6009 та (162,2 га) ва қишлоқ 
хѝжалиги ишлаб чиқаришининг бошқа соҳаларида 6597 та (12,5 га) фермер 
хѝжалиги фаолият кѝрсатмоқда. Хѝжаликларда “Кейс-2022” машиналаридан 
ҳам самарали фойдаланилмоқда. Фермер хѝжаликлари ва қишлоқ хѝжалиги 
маҳсулотлари етиштирувчи бошқа субъектлар балансида 39486 дона трактор 
(“Магнум” - 2326 та, чопиқ трактори – 29911 та), 3265 та ер текислагич, 2364 та 
минерал ѝғитсепкич, 8906 та омоч, 102219 та тишли ва дискли борона, 11817 та 
сеялка (“Кейс” – 1200 – 419 та), 704 та мотига, 25462 та култиватор, 3134 та дон 
комбайни (“Кейс” – 1708 та, “Кейс” – 1100 та) ва бир қанча бошқа турдаги 
техника воситалари бор. Фермерлар ѝз ерларига йил давомида кетма-кет бир 
неча турдаги экинларни экиб, улардан ҳосил олишга ҳаракат қилмоқдалар. Шу 
боис мавжуд машина паркидан фойдаланиш даражаси кескин ошиб бормоқда. 
Бу ҳолат техника воситаларини бутун йил давомида ишга яроқли ҳолда ушлаб 
турилишини таъминлайдиган аниқ чоралар кѝрилишини талаб этади. Қишлоқ 
хѝжалигида техник сервис фаолияти самарадорлигини ошириш шундай энг 
долзарб чоралардан биридир. 
Маълумки, техник сервис - бу қишлоқ хѝжалиги ишлаб чиқаришини 
тракторлар, машина ва механизмлар билан таъминлаш, улардан самарали 
фойдаланиш, бутун эксплуатация муддатларида соз ҳолатда ушлаб туриш 
бѝйича кѝрсатиладиган хизматлар мажмуидир. 
Республикамиз қишлоқ хѝжалигида техник сервис (ТС) тизими бугунги 
кунда маълум даражада шаклланган. ТС истеъмолчилари ва ижрочилари бу 
тизимнинг асосини ташкил этади. Улар республика,вилоят ва туман, яъни уч 
даражали тизим доирасида фаолият кѝрсатмоқда. 
ТС истеъмолчилари: республика даражасида – Қишлоқ ва сув хѝжалиги 
вазирлиги (механизация бошкармаси), Республика фермер хѝжалиги уюшмаси 
(ФХУ) (техника таъминоти бѝлими); вилоят даражасида – вилоят Қишлоқ ва 
сув хѝжалиги (ҚСХ) бошқармаси, ФХУ вилоят вакиллиги; туман даражасида – 
туман ҚСХ бѝлими, ФХУ туман вакиллиги. 
ТСнинг ишлаб чиқариш бѝйича истеъмолчилари – фермер ва дехқон 
хѝжаликларидир. 
ТС ижрочилари: республика даражасида – қишлоқ хѝжалиги 
машинасозлиги корхоналари, “Ўзкишлокхѝжаликмашлизинг” ва “Пахтализинг” 
компаниялари, “Ўзагромашсервис” ассоциацияси ва “ЎзКейссервис” қѝшма 
корхонаси, вилоят даражасида – машинасозлик корхоналарининг вилоят техник 


марказлари, 
“Ўзқишлоқхѝжаликмашлизинг” 
ва 
“Пахтализинг” 
компанияларининг вилоят филиаллари, “Ўзагромашсервис” ассоциациясининг 
вилоят машина трактор парклар (МТП) бирлашмаси ва таъмирлаш 
корхоналари, “ЎзКейссервис” кѝшма корхонасининг вилоят сервис маркази; 
туман даражасида – туман техник марказлари, туман МТП ОАЖ, сервис 
марказининг тумандаги кѝчма устахоналари, тумандаги муқобил МТПлар. 
ТС ижрочилари томонидан истеъмолчиларга қѝйидаги хизматлар 
кѝрсатилмоқда ѐки кѝрсатилиши зарур: 
 
маҳсулот етиштирувчиларга машина, қурилма, эҳтиѐт қисмлар, таъмирлаш, 
ѐнилги ва мойлаш материаллари каби моддий – техника воситаларини етказиб 
бериш; 
 
машиналарни бутун хизмат даври давомида иш қобилиятини таъминлаш, 
яъни сотиш учун тайѐрлаш, таъмирлаш, техник хизмат кѝрсатиш, машиналарни 
сақлаш, такомиллаштириш, машиналар паркини янгилаб бориш, эски 
деталларни қайта тиклаш, янги эҳтиѐт кисмлар ва оддий таъмирлаш – 
технологик мосламаларни ясаш; 
 
маҳсулот етиштирувчиларнинг механизациялашган ва транспорт ишларини 
шартномалар асосида бажариш. 
Таъмирлаш-техсервис 
ишларини 
амалга 
ошириш 
жараѐнида 
машиналарнинг ишончлилигини ошириш мақсадида фермер хѝжаликларида, 
хѝжаликлараро 
бирлашмаларда 
таъмирлаш-техник 
сервис 
базалари 
ривожланмоқда 
ва 
мустаҳкамланмоқда: 
янги 
марказий 
таъмирлаш 
устахоналари,муқобил ва туман МТПлари, вилоят техник сервис марказлари 
фаолият кѝрсатмоқда, мавжудлари қайта жиҳозланмоқда, улар табора 
замонавий индустриал тус олиб бормоқда. 
АСМ муҳандиси, техник ходимлари чуқур касб тайѐргарлигига эга 
булибгина қолмай, балки тадқиқот ишларида муайян кѝникмаларга ҳам эга 
бѝлиши лозим. 
Бѝлғуси бакалаврларимиз, магистрларимиз қишлоқ хѝжалик техникаси ва 
ускуналарининг ишлаш хусусиятини ҳамда ресурсини энг самарали таъмирлаш 
ва тиклаш усуллари билан мавжуд техник талабларга мувофиқ ҳолда сақлашга 
доир билим олиши билан бирга пухта амалий кѝникмаларга ҳам эга бѝлишлари 
лозим. 
Кѝп сонли машина-трактор паркини ишга шай холатда сақлаш мақсадида 
республикамизда замонавий таъмирлаш-техник сервис корхоналари (ТСК) 
мавжуд ва улар табора такамиллашиб бормоқда. 
Бугунги кунда яратилган ТСКлари дастлаб кичик машина-трактор 
станциялари (МТС) асосида ташкил этилган эди. Мавжуд ТСК муттасил 
равишда иқтисослашув ва концентрациялашув йѝлидан бормоқда. 
60-йилларнинг иккинчи ярмидан бошлаб республикамизда хѝжаликларда 
фойдаланилаѐтган юк автомобилларига хизмат кѝрсатиш, трактор ва 
чорвачилик фермалари ва комплексларига техник хизмат кѝрсатиш 
станцияларини куришга киришилган эди. Эски ТСК реконструкция қилинди, 
кенгайтирилди. Улар тегишли техникалар билан қайта жиҳозланди. Уларни 


янада такомиллаштириш бугунги кундаги энг долзарб ишлардан бири 
ҳисобланади. 

Download 12,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   305




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish