Машина деталлари маъруза курси лотин 2017 й 20 янв

 
 
12.9-rasm. 
 
 
 
 
12.10-rasm. 
 
Bu  mufta  po’lat  barmoqlar  bilan  biriktirilgan  ikkita  yarim  muftadan  iborat.  Bu 
barmoqlarning  o’rta  qismi  ataylab  ingichkalashtirilgan,  o’ta  nagruzka  holati  sodir  bo’lganda  ular 
ana shu qismidan sinadi. 
Shtiftga uzatiladigan burovchi moment qiymatini quyidagicha aniqlash mumkin: 
[ ]
τ
π
≤
⋅
=
4
2
2
1
z
k
d
zD
kT
  
yoki 
 
[ ]
τ
≤
=
2
1
z
k
A
zD
kT
 
 
bu  yerda     z  –  shtiftlar  soni;  k
z
  -    shtiftlar  bo’yicha  yuklanishning  notekis  taqsimlanishini  hisobga 
oluvchi koeffisiyent. Amalda z ni 1 yoki 2 ga teng qilib olinadi; z=1 da k
z
=1,0; z=2 da k
z
=1,2. 
 
Toblangan  St5  po’latdan  tayyorlangan  shtiftlar  uchun  kesilishdagi  joiz  kuchlanish  [τ]=420 
MPa. 
Markazdan qochirma muftalar (12.10-rasm). 
Bunday  muftalar  aylanish  soni  ma’lum  qiymatdan  ortganda  vallarni  ulab,  aylanish  soni 
kichrayganda ularni bir-biridan ajratadi, ya’ni bu muftalar aylanish sonini qiymatiga qarab, vallarni 
avtomatik ravishda ulab-ajratib turish maqsadida ishlatiladi. 
Kerakli  burovchi  momentni  uzatish  uchun  burchak  tezlik  ω  ning  qiymati  yetarli  darajada 
bo’lishi kerak. Bu qiymat quyidagicha aniqlanadi. 
 
(
)
(
)
2
0
2
1
5
,
0
5
,
0
ω
ω
−
=
−
≤
mzDrf
fzD
F
F
kT
M
, 
 
bu yerda   z – kolodkalar soni; f – ishqalanish koeffisiyenti; ω
0
 – kolodkaning barabanga tekkuncha 
bo’lgan burchak tezligi; ω
1
 – zarur burovchi momentni uzatishga imkon beruvchi burchak tezlik;  
F=48EjY/l
3
 – prujinaning ta’sir kuchi; Y – egrilik qiymati;  
J =bh
3
/12 – prujina ko’ndalang kesimining o’qiy inersiya momenti. 
Mufta  uchun  friksion  materiallar  tanlash  va  ularning  hisobi  bboshqa  friksion  muftalardagi 
kabi bo’ladi. 
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

85