Mashg’ulotning tartib raqami №10 Mаvzu: Oz komplektlangan maktablarda tabiatshunoslikni o‘qitishning hususiyatlari Darsning maqsadi va vazifalari

---

Mashg’ulotning tartib raqami №10 
Mаvzu: Oz komplektlangan maktablarda tabiatshunoslikni o‘qitishning 
hususiyatlari 
Darsning maqsadi va vazifalari: 
Oz komplektlangan maktablarda tabiatshunoslikni o‘qitishning hususiyatlari
haqidagi chuqur bilim mаlаkа vа ko’nikmа hоsil qilish.
 
Darsning turi: 
amaliy 
Dars uchun ajratilgan vaqt: 
80 min. Dars o’tish joyi:
 
№_____xona
 
Darsning jixozlanishi; 
ma`ruzalar matni, adabiyotlar, suratlar, rasmlar
 
Fanlar bilan bog’liqligi: 
biologiya, geografiya
 
Hayot bilan bog’liqligi: 
Har qanday fan insonning tadqiqot faoliyati bilan aloqador 
bo’lib, u narsa va xodisalar to’g’risida to’g’risida to’liq va Chuqur bilim olishga 
qaratilgan.

Darsning texnologik xaritasi. 
Darsning borishi: 
I.
Tashkiliy qism; salomlashuv, davomat, yangiliklar: (2 min) 
II.
O’tilgan mavzuni so’rash va mustahkamlash: (10 min) 
 
III.Asosiy tayanch iboralar: 
(5 min.) ________________ 
IV. Asosiy qism. (30 min.) 
Reja: 
1. Oz komplektlangan maktablarda o‘quv-tarbiya jarayonini tashkillashtirish 
hususiyatlari, dars o‘tish tamoyillari va usullari. Tabiatshunoslikni o‘qitishning 
sinflar bo‘yicha tabaqalashtirilgan variantlari.
2. Oz komplektlangan maktablarda mustaqil mashg‘ulotlarning o‘rni, turlari va 
ularni tashkil etish qoidalari.
3. Har xil sinf o‘quvchilarni ma'ruza va amaliy mashg‘ulotlarda birlashtirish 
tamoillari (printsiplari)
4. Oz komplektlangan maktablarda ekskursiyalar o‘tkazish tartibi va qoidalari. 
Darslarni integratsiyalash – oz komplektlangan maktablarning asosiy 
tamoyillaridan biri.
5. Kuzatish va ijodiy daftarlarni yuritishning xususiyatlari. 
Tayanch tushunchalar va iboralar:
Oz komplektlangan maktablar, kuzatish, 
integratsiya, mustaqil mashg‘ulotlar, o'rganish metodikasi 
Mavzuga oid masalalarni oydinlshtirishda guruhlar blan ishlash uslubidagi 
“Charxpalak” usulini qo’llash, talabalarning muammolarga o’z fikrlari va 
bilimlariga suyanib fikrlarini asoslash, masalani guruhlarda muhokama 
qilish malakasi va boshqalar fikrini tinglay olish ko’nikmasini 
shakllantirishga yordam beradi.
 

---

“Charxpalak” usulining qoidasi: bu usulda talabalar bir necha guruhlarga 
bo’linadilar. Guruhlarni nomlash yoki raqamlash mumkin. Har bir guruhga mavzuda 
ko’riladigan masalalar boyicha savol beriladi. Guruh savolni alohida qog’ozga, 
boshqa guruhlarnikidan farq qiluvchi rangli flomaster bilan yozadi. Shundan so’ng 
o’qituvchi savolga javob berish vaqtini talabalara ma’lum qiladi. Savolga javob 
yozish vaqti 1 minutdan oshmaydi. Shu vaqt ichida guruh a’zolari savolga bir necha 
so’zdan iborat qisqa, lo’nda javoblar yozishi kerak. 1 minutdan so’ng guruhlar o’z 
qog’ozlarini boshqa guruhlar bilan doira shaklida almashadilar va endu shu 
qog’ozdagi savolga javob yozadilar. Shu tariqa muayyan guruhning o’z qog’ozi 
ma’lum vaqtdan so’ng o’ziga qaytib keladi. Shu vaqtda jarayon to’xtaydi va har bir 
guruh berilgan javoblarni o’zaro muhokama qilib, belgilar qo’yadi, keyin har bir 
guruhdan bittadan vakil bu javoblar va muhokamalariga izoh beradi. Har bir guruh 
savollarga bergan o’z javobiga izoh beradi. Shu bilan
mavzuga oid masalalarga bir
qancha javoblar olinadi, muhokama qilinadi va eng maqbul fikrlar qabul qilinadi.