Masala yechish

Fizika

10.2. Mavzu:

MASALA YECHISH
(Elektr zaryadi. Elektr maydon kuchlanganligi)

REJA:

• Elektr zaryadning saqlanish qonuni
• Kulon qonuni
• Nuqtaviy zaryadning elektr maydon kuchlanganligi
• Maydonlarning superpozitsiya prinsipi mavzulariga doir masalar yechish

1-savol Elektr zaryad bu, ….

2-savol Kulon kuchi bu, …
.
3-savol. Elektr maydon kuchlanganligi bu, …

4-savol. Elektron bu, ….
4-savol. Maydon kuch chiziqlari bu, …
“Individual ishlash”
MASALA YECHISH
NAMUNALARI
Bir –biridan 3 sm masofada turgan har biri 10 mkC dan bo`lgan ikki zaryad qanday kuch bilan o`zaro ta`sirlashadi?

Bеrilgаn:	Formulasi:	Yechilishi:
r= 5 sm=0,05m q1=-3·10-8 C k=9·109 E=?	F=k ; E = E = = k	Javob:1,08 103 N/C

Bеrilgаn:	Formulasi:	Yechilishi:
r= 5 sm=0,05m q1=-3·10-8 C k=9·109 E=?

Mustaqil ishlash uchun masalalar
1.Elektr zaryadining sirt zichligi 5105 C/m2 bo’lgan 1 sm radiusli me­tall sharcha­dagi zaryad miqdorini aniqlang
2. Vakuumda biri ikkinchisidan 10 sm maso­fada joylashgan va zaryadlari 250 nC va 400 nC bo’lgan ikki nuqtaviy zaryadlar ora­si­dagi ta’sir kuchini toping.
3. Havoda 1 nC dan bo’lgan ikkita bir xil nuqtaviy zaryad bir-biridan 5 sm masofada joylashgan. Birinchi zaryaddan 3 sm, ikkinchi zaryaddan 4 sm masofada joylashgan nuqtada maydon kuchlanganligi nimaga teng?
4. Massasi 1 g va zaryadi +1 µC bo’lgan zarra bir jinsli elektr maydonda 7,5 m/s2 tezlanish bilan tushmokda. Elektr maydon kuchlangan­ligi vektori yuqoriga yo’nalgan. Uning son qiymatini toping . Havo­ning qarshiligini hisobga olmang.
5. Vertikal pastga yo’nalgan, kuch­lan­gan­ligi 1 kV/m bo’lgan bir jinsli elektr maydonda zaryadi +1 nC va massasi 0,1 mg bo’lgan chang zarrasi harakatlanmoqda. Zarraning tezlani­shi nimaga teng?

Uyga vazifa

1. Havoda tomonlari 20 sm dan bo’lgan teng tomonli uchburchakning uch­la­riga q1=q2=q3=2106 C zaryadlar joy­lashtirilgan. Zaryadlarning biriga boshqa ikkita zaryad ta’sir kuchini toping (N).
2. Birining zaryadi ikkinchisini­ki­dan 5 marta katta bo’lgan musbat zaryad­langan ikki­ta bir xil metall shar­chalar ma’lum masofa­da o’zaro ta’sir­lash­moqda. SHarchalar bir-biriga tek­ki­zilib, yana avvalgi masofaga surib qo’yilsa, o’zaro ta’sir kuchi qanday o’zgaradi?
3.Ikkita 16 va 36 nC zaryadlar bir-biridan 3 sm masofada joy­lash­gan. Shu zar­yadlarni tutashti­ruvchi kes­ma­da maydon kuch­lan­ganligi nolga teng bo’lgan nuqta birinchi zaryaddan qanday masofada joylashgan?