Masala: Qo’zg’almas o’q atrofida aylana oladigan blok orqali ip o’tkazilgan bo’lib, bu ipning uchlariga kg va kg yuklar ilingan. Bu blok yuqoriga a=2 m/s tezlanish bila ko’tarilayotgan lift ichiga olib kirilsa iplarning taranglik kuchi qancha

---

Masala: Qo’zg’almas o’q atrofida aylana oladigan blok orqali ip 

o’tkazilgan bo’lib , bu ipning uchlariga 2 kg va 3 kg yuklar 

ilingan.Bu blok yuqoriga a=2 m/s

2

  tezlanish bila ko’tarilayotgan 

lift ichiga olib kirilsa iplarning taranglik kuchi qancha bo’ladi? 

Blok massasi va ishqalanishlar hisobga olinmasin. 

1-usul: ,,Qo’shimcha tezlanish kiritish usuli” 

Nyutonning 2-qonuni bo’yicha vertikal o’qqa proyeksiyalarni yozib 

olamiz, bunda Y o’qi vertikal yuqoriga yo’nalgan.Birinchi jism 

ko’tarilyapti, ikkinchisi esa tushyapti. 

{

     

 

     

 

      

    

 

     

 

     

 

       

     

 

Sistemani yechib quyidagi natijani olamiz:    

  

 

 

 

    

     

 

 

  

 

 

2-usul: ,,Inertsiya kuchlar orqali yechish usuli” 

Bunda kerakli bo’lgan kuchlar qo’yiladi(og’irlik kuchi, ipning taranglik kuchi) va jismlarga ta’sir 

etuvchi inertsiya kuchlari.Bu kuchlar blok tezlanishiga teskari yo’nalgan bo’ladi. Nyutonning 2-

qonuni bo’yicha vertikal o’qqa proyeksiyalarni yozib olamiz, bunda Y o’qi vertikal yuqoriga yo’nalgan. 

{

     

 

     

   

   

 

 

     

 

     

   

    

 

 

 

   

   

 

 

    

      

   

   

 

 

    

 

Sistemani yechib quyidagi natijani olamiz:    

  

 

 

 

    

     

 

 

  

 

 

3-usul: ,,Yangi erkin tushish tezlanishi kiritish ” 

Barcha g larning o’rniga  g+a

blok

  ni yozamiz.Proyeksiyalarni yozamiz: 

{

     

 

      

    

     

 

 

     

 

      

    

      

 

 

 

Sistemani yechib quyidagi natijani olamiz:    

  

 

 

 

    

     

 

 

  

 

 

Agar hammasi sizga tushunarli bo’lsa ushbu masalani ishlashga harakat qilib ko’ring. 

 

 

 

 

Halimov Ikrom.     @FizUzbOlimpiad  kanalidan 

maxsus 

T 

T 

m

1

g 

m

2

g 

a 

a 

a

blok 

Y