|
VAYRONKOR (BUZG‘UNCHI) G‘OYALAR - 1) bunyodkor g‘oyalarga zid bo‘lgan, yovuzlik
va jaholatga xizmat qiladigan g‘oyalar majmuini ifodalaydigan tushuncha;
2) insonni va jamiyatni tubanlikka boshlaydigan, odamlarni g‘arazli niyat va qabih maqsadlarga undaydigan, xalqlar va davlatlarni tanazzul va halokatga mahkum etadigan g‘oyalardir.
Obyektivlik (lot. objiect- narsa) - inson va uning ongidan mustaqil mavjud bo‘lgan reallik. Tashqi olam predmet va hodisalarini qanday bo‘lsa, shunday bayon qilish.
Subyektivlik (lot. subjectus - ostida, pastda, asosida turuvchi) - faol faoliyat ko‘rsatuvchi, biluvchi, ong va irodaga ega bo‘lgan individ yoki ijtimoiy guruh. Obyektni "insoniylashtiruvchi" shaxs, ijtimoiy guruhlarning faol faoliyati.
Panteizm (yunoncha pan - hamma, theos - Xudo) - Xudo bilan tabiat bir-biriga tamoman mos bo‘lib tushadi, ular aynan birdir, ularni bir-biriga qarama-qarshi qo‘yish mumkin emas, degan falsafiy g‘oyaga asoslangan ta’limot. Bu atamani 1705 yilda ingliz faylasufi J.Loland kiritgan. KORRUPSIYA - (lotincha “sorruptio” – poraga sotilish, aynish, tanazzul) – mansabdor shaxsning boyish maqsadida, o‘z mansabi bilan bog‘liq vakolatlarini suiiste’mol qilishdan iborat jinoyatdir. Nazorat savollari:
G‘oyalar xilma-xilligi tushunchasi, ma’no-mazmuni.
G‘oya – fikrning ijtimoiylashgan ko‘rinishi.
G‘oyalar xilma-xilligini taqozo etuvchi shart-sharoit va omillar.
Mafkuraviy jarayonlar. Mafkuraviy kurashlar.
Mafkuraning turli xil ko‘rinishlari.
“Fikrga qarshi fikr, g‘oyaga qarshi g‘oya, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish” (I.A.Karimov).
Korrupsiya – mazmuni va mohiyati.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ma’ruzalarida korrupsiyaning jamiyat rivojiga salbiy ta’siri masalalarining yoritilishi. Test savollari:
1."G‘oya" aslida arabcha so‘z bo‘lib, uzbek tilida qandayma’noni bildiradi?
a.obyektiv borliqni, voqelikni kishi ongida aks ettiruvchi. *b.maqsad, intilish, niyat,qasd.
s.kishilarning dunyoqarashlari asosini tashkil etuvchi,
d. ong, shuur, tafakkur. 2. G‘oyalarni namoyon bo‘lish xususiyatlariga ko‘ra turlariga qaysi javob muvofiq emas?
a.bunyodkor va vayronkor; ilmiy va xayoliy; falsafiy;
a.bunyodkor va vayronkor; ilmiy va xayoliy; falsafiy;
b. dunyoviy va diniy; badiiy; ijtimoiy-siyosiy; milliy va umuminsoniy;
*s. ma’naviy va ma’rifiy; axloqiy va estetik;umumbashariy va sotsial; d. dunyoviy va diniy; ilmiy va xayoliy; falsafiy; 3. bunyodkor g‘oyalar deb...
*a.jamiyat va odamlarni, turli guruh va qatlamlar, millat va davlatlarni taraqqiyot sari etaklovchi, xalkni ezgu maqsad yo‘lida birgalikda harakat kilishga undovchi goyalar.
b.har bir elat, millat, xalq, davlat va jamiyat ehtiyoj va manfaatlaridan kelib chiqqan holda inson xukuki va erkinliklarini, demokratik qadriyatlarning ustu- vorligini ta’minlash asosida ularni ezgu maqsadlar sari etaklaydigan g‘oyalar.
s.tabiiy va ijtimoiy fanlarning tabiat, jamiyat, inson tafakkurida yuz berayotgan narsa, hodisa, jarayonlarning sir asrorlari konuniyatlarini bilish orqali qilingan ilmiy kashfiyotlarning natijasi sifatida paydo bo‘ladigan g‘oyalar.
d. olamning vujudga kelishi, mavjudlik qonuniyatlari ham ruhiy-ilohiy, ham moddiy asosga egaligini e’tirof etuvchi falsafiy goyaga asoslangan ta’limot. 4. Monizm so‘zining manosi? *a.yun. monos — bir, yagona b. lot.monos — bir, yagona
s. fran.mone — bir, yagona
d. ingliz.monis— bir, yagona.
Idealizm bu?
a.bir-biridan mustakil bo‘lgan va qandaydir yagonalikka keltirmaydigan borliq turlari haqida qarash.
*b.barcha hodisalarning yagona ibtidosi ruh, g‘oya, ong yoki tafakkur deb hisoblaydigan qarash. s. olamning vujudga kelishi, mavjudlik qonuniyatlari ham ruhiy-ilohiy, ham moddiy asosga egaligini e’tirof etuvchi falsafiy goyaga asoslangan ta’limot.
d.barcha hodisalarning yagona ibtidosi xudo deb hisoblaydigan qarash.
...-borliq, olam, tabiat,jamiyat va odamning mavjudligi, yashash va rivojlanish xususiyatlarini talqin qilishda modda va uning xossalarini ustuvor deb bilishga asoslangan falsafiy yo‘nalish. a. idealizm. *b. materializm. s. plyuralizm.
d. . panteizm
7. Olamni xudo tomonidan yaratilganini tan olgan diniy-falsafiy ta’limot bu a. teosofiya. *b. teizm. s. ateizm.
d. panteizm.
Ikkinchi jahon urushidan so‘ng ba’zi Osiyo va Lotin Amerikasi mamlakatlarida tarqalib, diktatorlik tartibining yuzaga kelishida o‘z ta’sirini ko‘rsatgan g‘oya? a. monarxizm g‘oyasi. *b. anarxizm g‘oyasi. s totalitarizm g‘oyasi. d. liberalizm g‘oyasi.
Lotinchada - butunlik, to‘lalik, mukammallik,manosini bildiruvchi so‘zni toping? a. monarxiya.
b. anarxiya. *s totalitar. d. liberal.
10. ....– ijtimoiy xayotning barcha sohalarida erkinlik ustuvor bo‘lishini, jamiyatning evolyusion rivojlanish yo‘lini e’tirof etuvchi va asoslovchi nazariya, amaliyot, ijtimoiy siyosiy va mafkuraviy oqim. a. monarxiya.
b. demokratiya. *s . liberalizm. d. totalitarizm. 5-MAVZU. MILLIY G‘OYA - O‘ZBEKISTON DEMOKRATIK TARAQQIYOTINING MUHIM OMILI.
Reja:
Demokratiya va milliy g‘oya. Demokratik prinsiplarning milliy g‘oya maqsadlari bilan o‘zaro bog‘liqligi.
Demokratiyaning Sharqona va G‘arbona talkini.
Mafkuralar xilma-xilligi muhim demokratik prinsip. Uning inson qadr-qimmati, manfaatlari, fikr erkinligi bilan bog‘liqligi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning Davlat xokimiyati idoralarining xalq uchun ishlashi - demokratik taraqqiyot talabi ekanligi haqidagi fikrlari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
